Als je Ronald Frencken interviewt, dan wordt je wereldbeeld gaandeweg aangevuld met kleine stukjes kennis, maar dan wel in een speelse volgorde. Hij plaatst een hoeksteen en metselt dan de ‘eerste steen’ in de lucht (want zo gaat dat in de praktijk ook, kijk maar om je heen) om vervolgens een venster te maken waar net nog een muur stond. Tussendoor volgen nog wat beschouwingen over de manier waarop we praten en dan schiet hij weer met een lach terug naar waar het oorspronkelijk over ging. Net als in de (arbo)praktijk heeft een gesprek heel veel zijpaden, bruggetjes en hinkstapsprongen. En toch kom je waar je zijn moet. Lees het vijftigste VK-stokpaard.

Biografie
Ronald Frencken (1954) wilde na zijn middelbare school in Eindhoven verder in de genetica, maar switchte naar milieuhygiëne, een opleiding die hij in Wageningen voltooide. Dat was toen niet ‘razend nieuw’, legt Frencken uit, want de subdisciplines bestonden al veel langer. Frencken omschrijft die compartimenten als ‘iets met water’, ‘iets met bodem’ en ‘iets met lucht’. Omdat hij het meeste had met lucht, werd dat zijn afstudeerrichting. In 1982 behaalde hij zijn diploma, om met enkele mensen die ook iets hadden met lucht verder te gaan. Als we de buitenlucht al vies vonden, hoe zou het dan zitten met de binnenlucht, zo was de gedachte en de motivatie. Binnenlucht op de werkplek werd het aandachtspunt en zo werd milieuhygiëne arbeidshygiëne en Frencken arbeidshygiënist. Hij werkte voor de Arbo Unie, was een tijdlang voorzitter van de NVvA en werd in begin jaren negentig naast AH ook veiligheidskundige (MoSHE). Ter verbreding van de blik, want je kunt je wel bezighouden met de gezondheidsrisico’s van lood in soldeer, maar dan moet je ook weten hoe je voorkomt dat je je vingers brandt en waarom het met alleen tin zo beroerd soldeert. Ook al is Frencken inmiddels met pensioen, hij heeft nog steeds te weinig tijd voor zijn hobby’s – treinen en taal – want hij is bestuurslid van de NVVK en president van de Stichting PPM-Arbokennisnet.nl. ‘Maar we gaan het nu niet over mondkapjes hebben’, zegt hij onverwacht fel.

---

Als je aandacht wilt voor maatschappelijke problemen – bijvoorbeeld voor blootstelling aan toxische stoffen op werkvloeren – dan helpt het niet als je je bescheiden opstelt en de nuance zoekt, zo ervaart Jan Kegelaer. Althans, het katapulteert je niet direct tot

Het Belgische grondgebied was terra incognita voor VK Stokpaard. Tot nu toe, want we spreken met Timothy van Goethem (uit te spreken met de oe van ‘hoed’ en met afgenomen pet: de Antwerpse preventieadviseur timmert namelijk flink aan de weg). Deze ‘vriendelijke veiligheidsradicaal’ is de geestelijke vader van de Safety Monkey Podcasts, waarvoor hij in 2020 wekelijks een

Wat klein is en hulp behoeft mag rekenen op Natascha’s liefde en toewijding. Liever de dingen zelf doen, van binnenuit en van onderaf, dan gestuurd worden door een overheid die het kleine belang meent te dienen met starre stimuleringsprogramma’s en teveel regulering en handhaving. Wat klein is moet je klein houden, zegt

Middelbaar veiligheidskundige Rémon Traets heeft eerst tien jaar lang premium honden- en kattenbrokjes geproduceerd, als process operator bij Hill's Pet Nutrition Mfg. B.V. in Etten-Leur, voordat hij er veiligheidskundige werd. Als EOHS Officer werkt hij niet meer in de drieploegendienst, maar ervaart nog dagelijks

Het belletje rinkelt direct. ‘Natuurlijk is DeVeiligheidskundige bekend’, zegt Léon als hij zijn gsm opneemt. Fijn dat te horen. Middelbaar Veiligheidskundige Léon Pieket werkt thuis, op vijf minuten lopen van zijn ‘gewone’ werkplek bij Nolet Distillery in Schiedam, de producent van onder andere Ketel One Vodka en KETEL 1 jenever. Gedistilleerd is voor de meeste mensen

Twee jaar geleden durfde Bianca nog tegen haar werkgever te zeggen dat ze ‘niks had met veiligheid’. Toen was ze ook nog geen MVK. De werkgever, eigenaar van het snelgroeiende lasbedrijf waar Bianca toen nog de administratie deed, wist Bianca te overreden om wél iets met veiligheid te krijgen. En met milieu, kwaliteit en

Aan reflexen en oer-instincten kun je weinig veranderen volgens Ilse Jansen. Aan gedrag waarover de betrokkene kan nadenken, al is het maar heel kort, valt meer te sturen. Ergens daartussenin zit het gedrag dat half of onbewust gestuurd wordt door ons brein. Het is het onmisbare

Gecertificeerd HVK en IVK’er José Marin is een beweeglijk en nieuwsgierig mens. Hoe techniek werkt boeit hem zeer en dat maakt contact met de technici en de ‘doeners’ die aan zijn zorg worden toevertrouwd gemakkelijker. In justitiële kringen maakte hij met gemengde gevoelens

Dat veiligheidskundigen ook nuttige bijdragen leveren aan de orthopedische techniek bewijst De Hoogstraat Orthopedietechniek in Utrecht, waar Harm Varkevisser sinds 2001 werkt. Formeel is hij ‘allround technisch medewerker’ maar werken aan ortheses en prothesen doet hij tot zijn spijt niet meer. Na een ernstig auto-ongeval, twee

Veertien jaar geleden werd Johan Ros van het ene moment op het andere zelfstandig ondernemer. Hij reed na zijn werkdag bij het bouwbedrijf ‘in één streep’ door naar de Kamer van Koophandel om zich in te schrijven als zelfstandig adviseur. Dat leverde de (toen nog) middelbaar

In Nederland worden veel gevaarlijke stoffen opgeslagen, verwerkt en doorgevoerd. En ook illegaal gestort. Brabant spant de kroon waar het gaat om een actueel en verwerpelijk verschijnsel: dumping van afvalchemicaliën van drugslabs. Specialist gevaarlijke stoffen Leon van Zoggel heeft er zijn handen vol

Weer een record. Met haar 22 lentes is Tiffany Bloeming de jongste veiligheidskundige die ooit als Stokpaardamazone heeft opgetreden. Die leeftijd is meteen een gevoelig punt, want het is volgens Tiffany het eerste waarop je wordt beoordeeld, ook al heb je op bepaalde punten misschien meer ervaring dan een ander. Troost: jeugdigheid gaat

Over atmosferische risico’s en de manier waarop je kunt vaststellen of de lucht om je heen veilig is of niet, kan Adri Groenendijk dagenlang vertellen. Behalve operationeel veiligheidskundige (Gelling Opleidingen, 2018) is Adri docent gasmeettechniek. En ATEX-specialist. Hij heeft net een carrièreswitch gemaakt. Nieuwe rondes, nieuwe

Dat Gerd-Jan Frijters in de veiligheid terechtgekomen is berust eigenlijk op toeval. Op zijn drieëntwintigste mocht hij als afstudeeropdracht een machinefabriek ondersteunen bij het implementeren van de Machinerichtlijn. Dat werd het begin van een bedrijf waar nu 45 mensen

Diana Voorneveld is nog niet eens zo lang gecertificeerd HVK, maar ze heeft na een aanvankelijk zoekend carrièrepad haar bestemming – om niet te zeggen roeping – gevonden. De agrarische wereld heeft de veiligheid niet uitgevonden en benadert het onderwerp nuchter en soms afstandelijk, maar dat betekent ook dat er iets

‘Er is geen beroepsgroep die vijfentwintig jaar precies hetzelfde kunstje opvoert en daarmee wegkomt’, zegt Huib Arts, directeur van Arboplaats BV. Hij doelt met die uitspraak op veiligheidskundigen en de verplichte RI&E. Die bestaat dit jaar een kwart eeuw en leidt al een kwart eeuw tot het hetzelfde checklistdictaat en oogkleppen. Het is als

Mensen hebben allemaal hun eigen denkkaders en referenties, ook veiligheidskundigen. Soms zijn die wat onconventioneel. Volgens Irene van Eijk is de wolf in zijn groep een supersociaal dier dat wij mensen als voorbeeld zouden moeten nemen. In ons werk en daarbuiten. We hebben te weinig voor elkaar over en we hebben er moeite

Je zou niet alles dicht moeten timmeren. Nederland doet zo langzamerhand niet anders dan labels plakken en certificaten aanhechten. Alsof daarmee persoonseigenschappen of productkwaliteiten keihard zijn vastgelegd en ongelukken worden uitgesloten. Wulf van den Eshof, die zelf jarenlang zijn brood heeft verdiend met

Het lijf en de leden van Gilles van Zweeden mogen dan niet zo jong meer zijn, zijn geest lijkt de eeuwige jeugd te hebben. In hem leeft een onstuitbare drang om de wereld veiliger te maken. De organisatie waarmee hij daaraan werkt is de Stichting  Nederlands Veiligheidsinstituut (NLVI). Zijn stichting deelt de naam met het voormalige Veiligheidsinstituut in

“Volgens mij is het heel goed om te streven naar je eigen overbodigheid. Om alles langs vanzelfsprekende lijnen geregeld te hebben, zonder dat het interventie behoeft. In ons vak gaat je dat toch nooit lukken, dus krampachtig aan je stoel vasthouden is

Je hoeft geen veiligheidskundige te zijn om je professioneel met veiligheid bezig te houden. Preventiemedewerker en VCA-coördinator Wendy Davus vult de behoefte in bij Vic Obdam Staalbouw BV. Het West-Friese staalconstructiebedrijf is ‘plat georganiseerd’: de lijnen zijn kort en daardoor kan er vlot en flexibel worden

Statistisch feit: het zijn voornamelijk witte mannen die het beeld bepalen in de veiligheidskundige beroepsgroep. We zien weinig tot geen ‘mensen van kleur’ en nauwelijks moslims. Toch zijn we, geheel bij toeval, in contact gekomen met Walid Mahbubi, een bijzonder goed

Het is de eerste keer in de geschiedenis dat DeVeiligheidskundige een telefoonnummer afleest van een brillendoekje. Het geel-zwart gestreepte stukje stof is het visitekaartje van Arie van der Harst, vorige week in de Stokpaardruif gedropt tijdens het congres van de NVVK. Arie is geen opticien, maar zelfstandig HSSEQ-consultant.

Nederland is een enorm veilig land waar maar zeer zelden iets grondig misgaat. Dat waarderen we allemaal. De keerzijde van die veilige status is dat het moeilijker is om je voor te stellen welke ontwrichtingen er kúnnen optreden en hoe je je daar adequaat op voorbereidt. Een crisisgeval is vaak ‘ver van je bed’. De manier om toch een gevoel van

"Even een mailtje afmaken, dan bel ik je terug." Sara Rubbens is HVK bij Brandweer Amsterdam Amstelland en schiet in die rol heen en weer tussen ‘horizontaal en verticaal overleg’, het schrijven van landelijke conceptrichtlijnen en fysiologisch-technische onderzoeken. En als de nekflap kriebelt weet de

Of een Stokpaard-interview ook in drie kwartier kan? Als we efficiënt tekeergaan wel. De term ‘efficiënt tekeergaan’ blijkt meteen de juiste snaar te raken, want Hans Wiemerink is heel erg van de humor. Dat blijkt wel gedurende de rest van het gesprek, dat vol zit met bloemrijke taal. In razende vaart deelt hij leerzame ervaringen, voortdurend zichzelf en de

Van de olie- en gasindustrie valt een hoop te leren. Ere wie ere toekomt: de veiligheid zoals wij die kennen en toepassen is er uitgevonden. Maar als je koploper bent, heb je ook te maken met de wet van de remmende voorsprong. En met een loodzware erfenis van meer dan honderd jaar ingesleten procedures, gewoontes en mores. Alles overboord gooien en met een heel nieuwe cultuur

Aan het einde van de vorige eeuw werd Europa opgeschrikt door enkele hevige tunnelbranden in de Alpen. Dat heeft geleid tot een Europese richtlijn voor tunnels, in Nederland vertaald en aangescherpt in de Tunnelwet. Nederland heeft geen bergen die door tunnels moeten worden doorsneden, maar wel veel waterwegen en andere obstakels met zeer druk kruisend wegverkeer, dus ook flink wat tunnels in

"Over veiligheid heeft iedereen een mening, maar dat wil nog niet zeggen dat iedereen er wat vanaf weet. Het is heel gemakkelijk om van alles te roepen en met de vinger te wijzen naar wat er verkeerd is. Veranderen bestaat uit de woorden 'ver' en 'anderen', en dat betekent dat het altijd de verre ander is die het niet onder controle heeft. 'Zelf' zijn

VK-stokpaard heeft te kampen met een wachtlijst. Dat is een luxeprobleem waar wij ons bij deze voor verontschuldigen bij iedereen die briesend aan de start staat. Gema Musk nomineerde zichzelf met een hartenkreet per e-mail met de pakkende aanhef ‘beste medebestrijder der onveiligheden..!’ Vervolgens (samengevat) ‘Fine & Kinney moet op de schop’. Toe maar. Ze beseft zelf dat het een gedurfde bewering is over

Goede technici moet je met een lampje zoeken, de risico’s van flexwerken worden onvoldoende onderkend en veiligheidskundigen staan verder van de werkvloer dan wenselijk. Dat klinkt niet direct positief, maar veiligheidskundige, hijsspecialist en scheepswerktuigkundige Leen Brouwer weet op een beeldende manier zijn vinger op zere plekken te leggen. Daar kunnen we een hoop van leren.

De veiligheidskunde heeft zich vanuit de technische hoek ontwikkeld, net als Herman van Nispen tot Pannerden. Hoewel pensioengerechtigd, werkt Herman gewoon door, want zijn werkzame leven is boeiend. Hij heeft er lol in en houdt nog steeds van uitdagingen. Bedachtzaam en met prettige zelfrelativering zet hij uiteen wat hem drijft in zijn werk, het verrichten van VCA-audits.

Iedereen ervaart dat we de toenemende complexiteit van onze leef- en werkomgeving niet meer kunnen bijhouden. Onze leersnelheid is ontoereikend. Zeg dat tegen een veiligheidskundige en hij zal het beeld herkennen, zich vervolgens omdraaien en doorgaan met dat waar hij mee bezig was. Op dezelfde manier en binnen dezelfde rigide organisatiestructuur, die niet meer past bij de nieuwe

De ZZP'er-veiligheidskundige is vanwege zijn onafhankelijkheid en frisse blik een aanwinst op menige werkvloer. Zoals pijnlijke saneringen goed door een interimmanager kunnen worden aangepakt, kan de externe veiligheidskundige zonder nasleep, loyaliteitsproblemen of gezichtsverlies netelige kwesties oppakken. De kans

Het brein is het fysieke platform van alle gedrag. Door te weten hoe het brein werkt, kun je het gedrag op de werkvloer verklaren. Inzicht in breinprocessen werpt ook nieuw licht op incidenten die op de een of andere manier aan gedrag kunnen worden gekoppeld. De veiligheidskunde heeft zich sinds WOII achtereenvolgens gericht op

De Veiligheidskundige.nl is dol op eigenzinnigheid, want als je érgens van kunt leren dan is het van andersdenkenden. De alleszins non-conformistische Gerard de Groot MSc spaart kool noch geit als hij zich uitlaat over ingesleten praktijken in het veiligheidsmanagement, duurzaam ondernemen en het niveau waarop de nu

Waar het milieubeleid bij bedrijven vaak neerkomt op eindeloos papierwerk en toetsing van omstandigheden aan de regels, is de veiligheidskunde een veel praktischer bezigheid, vindt Ed Mijnders, die vanuit ‘milieu’ is overgevloeid naar de veiligheidskunde. Zijn kennis van de chemie en het milieu zit Mijnders niet in de weg, maar

HVK Pieter de Boer verbaast zich er al jaren over dat er veel te weinig rekening gehouden wordt met mensen met een kleurzinstoornis, zoals kleurenblindheid officieel zou moeten heten. De enige manier waarop kleurenblindheid als arbeidsrisico onder controle wordt gehouden is via een nauwelijks gegrond ‘beroepsverbod’: de kleurenblinde

Hoger Veiligheidskundige Enrico van Vugt heeft een veelkleurig takenpalet bij de nieuwe energiecentrale van ENGIE op de Maasvlakte. Een van die taken behelst het alcohol- en drugsbeleid op het terrein van de centrale. Niet de simpelste opdracht, wel een die hij doortastend uitvoert.

---

KAM- en MVO-medewerker Ingeborg Goutbeek (MVK) heeft van nature geen last van schuchterheid. Ook niet als Inspectie SZW op een van ‘haar’ bouwlocaties ten tonele verschijnt om een boete aan te zeggen wegens vermeende overtreding van de Arbowet of na een arbeidsongeval. Dat is gelukkig geen dagelijks fenomeen. Goutbeek: “Het is goed dat er

Bob de Vries was in de vroege jaren ‘80 een van de eerste gecertificeerde hogere veiligheidskundigen. Hij hoort onbetwist bij de veteranen. Om in het vakgebied te overleven komt het volgens Bob aan op geduld, diplomatie en souplesse. Waar een dikke eik bij storm kans loopt om af te breken zal de wilg buigen en terugveren. De afgebroken eik biedt uiteindelijk minder beschutting dan

Camina betekent ‘wandel’ in het Spaans. Het is de naam van het bedrijf van Annemarie Timmermans en ze geeft ermee aan dat we elke dag in beweging zijn, onszelf ontwikkelen en onze eigen weg kiezen. Zodra ze de telefoon opneemt, sprankelt ze je al tegemoet. In alles wat Annemarie doet zit oorspronkelijkheid, blijheid en enthousiasme. Als humaniste gaat ze uit van

Ben Arkenbout is een (gecertificeerd) Hoger VeiligheidsKundige (HVK), DGA en (gecertificeerd) Arbeids- en Organisatiedeskundige (A&O) met uitgesproken ideeën over collegiale verantwoordelijkheid, leren en organisatorische structuren. Wat hem betreft kan veel heel anders, effectiever en efficiënter en met meer respect voor de mensen op de werkvloer. Menige organisatie heeft

Rosanne Bloemhof is een allround veiligheidskundige uit Sneek die geen uitdaging uit de weg gaat. Ze is nu nog MVK, maar is volop aan de studie om zich binnenkort HVK te kunnen noemen. HVK i.o. betekent ‘in opleiding’. Ze kan niet wachten om dat ‘i.o.’ te kunnen schrappen want het veiligheidsvak is het voor haar helemaal. Daartoe moet eerst haar scriptie over veiligheidscultuur af.

---

Dr. Walter Zwaard is zelfstandig publicist, docent, spreker en columnist. Hij heeft een uiterst nuchtere kijk op veiligheid en neemt geen blad voor de mond bij het bespreken van zijn waarnemingen. Bovendien heeft hij – zoals hij zelf zegt – een stal vol stokpaarden.

---

MVK Marc Ettema heeft zich twintig jaar met hart en ziel gewijd aan veiligheidstechniek en raakt er nauwelijks over uitgepraat. Een van zijn vele taken betrof de deelname aan de normcommissie adembescherming, een taak die kennis, diplomatie en geduld vergt. Marc’s stokpaard is de norm.

---

MVK Mark van den Broek is een gezellige, spraakzame Brabander die vanuit de techniek in het veiligheidsvak is terechtgekomen. Hij gleed als werkvoorbereider het specialisme in, toen nog zonder te weten dat de veiligheidskunde de weg al voor hem had geplaveid.

---

HVK Sjef van den Tillaart laat zich graag bij zijn voornaam aanspreken. Zijn pak helpt hem in zijn rol als adviseur van de directie en bij zijn zeer regelmatige contacten met klanten. Als hij een vochtige kruipruimte betreedt om – gewapend met gasmeter – te onderzoeken of er veilig gewerkt kan worden zit hij rondom in de PBM’s. Sjef: ‘Als je verkeerd binnenkomt, verspeel je je recht van spreken’.

---

"Wacht even, er moet een tram langs”. Het is de eerste zin die het Stokpaard mag noteren uit de mond van Wim Harte, MVK en mede-eigenaar van organisatie- en adviesbureau Harte & De Smidt Consultancy B.V. De Smidt met dee-tee zit naast Harte in de auto, wat meteen een