Biografie
Léon Pieket (1972) had al een flinke loopbaan achter de rug toen hij veiligheidskundige werd. Vanuit militaire dienst kwam hij terecht in de grafische sector. Tussen middelbare school en de dienst was hij daar een opleiding voor gestart aan het Grafisch Lyceum te Rotterdam, zijn geboortestad. Hij werd grafisch-technisch medewerker bij een kleine boekbinderij, een onderneming waar arbeidsveiligheid niet zo’n prominente rol had als bij zijn huidige werkgever. De overstap naar Nolet Distillery, na zeventien jaar ‘buffelen met boeken’, was op advies van zijn echtgenote. Niet omdat ze het beoogde bedrijf van binnenuit kende, ze woonde bij het bedrijf in de straat en zag daardoor elke dag de heftruckchauffeurs met overwegend lachende gezichten over het terrein van het bedrijf rijden. Meer referenties heb je als werkgever-in-spe niet nodig. Léon werkt zodoende sinds 2008 bij Nolet, eerst als operator en kwaliteitscontroleur, na een paar jaar als planner technische dienst en sinds 2019 als veiligheidsfunctionaris. Het zou hem spijten als de coronapandemie hem dwingt tot thuiszitten, want daar is hij de persoon niet naar. Hij is graag bezig en zoekt de verdieping, ook als dat daadwerkelijk tot sprongen in het diepe leidt.
‘Ik ben blij dat mijn vrouw me aanraadde bij Nolet te gaan solliciteren. Ik was in de boekbinderij gewend aan productiesnelheden van veertigduizend vellen per uur. Aan zelf stellen en onderhouden van de machines en aan haastklussen tegen of zelfs ónder de kostprijs. En ja, daar ging wel eens wat mis. Wat een TRA was wisten we niet. We hadden in de boekbinderij geen technische dienst, geen aparte machinevoerders en geen afdeling kwaliteit of arbo. Zelfs geen BHV. Iedereen deed alles zoveel mogelijk zelf en het ging ondertussen bepaald niet goed in de branche. Het was een kwestie van overleven, wat uiteindelijk niet lukte. Maar ik heb er goed aan mijn werkethos kunnen bouwen: het was er niet-lullen-maar-poetsen.’Wat was er zo anders bij je nieuwe werkgever?
Léon: ‘Het eerste dat mij opviel was het tempo van de productielijnen. Ik was gewend aan pijlsnel langsrazend papier, nu kwam er voor mijn gevoel af en toe een fles langs. Heel subjectief natuurlijk. Mijn eerste gevoel was dus dat het wel wat harder zou kunnen, zelfs al was het tempo optimaal. Verder zijn de taken hier goed verdeeld en heeft iedereen zijn eigen expertise. Er zijn nu vier preventiemedewerkers en ik heb een collega-veiligheidskundige waar ik goed mee kan sparren. En het bedrijf voert een actief personeelsbeleid dat werknemers in staat stelt zich continue te ontwikkelen.’
Waardoor ben je geïnteresseerd geraakt in veiligheid?
Léon: ‘Dat kwam vooral doordat ik als planner technische dienst TRA’s ging opstellen en ging meedenken met contractors over hoe ze hun werk veilig konden uitvoeren. Die TRA’s liet ik toetsen door een collega die zei: wat denk je zelf? Dat werkte heel aanstekelijk en het heeft me aangezet tot het zelf nadenken, wat uiteindelijk natuurlijk beter werkt dan het trekken van lijnen en het schuiven met verantwoordelijkheden. Veiligheid hoort ook bij werkvoorbereiding en planning. Ik kreeg mee ‘dat je boven tweeëneenhalve meter jezelf moest aanlijnen’ en ben dat eens precies gaan uitzoeken. Daar bleek een hele wereld achter te zitten, zag ik in een document van Arbouw. Het is niet zo plat als je zou denken; er hebben al vele deskundigen over nagedacht. Een ladder is een toegangsmiddel en geen werkplek. VCA zegt het ook, maar ik wilde daar meer over weten.’
Dan ben je nog niet meteen veiligheidskundige.
Léon: ‘Nee, ik had mijn VCA, net als iedereen in het bedrijf. Nolet Distillery is serieus bezig met veiligheid en vijf jaar geleden kwam er een aparte veiligheidsfunctionaris. Dat is mijn collega Wilfred, met wie ik nu een kantoor deel. Op het moment dat ik voor MVK ging, had hij net zijn HVK gehaald. Wilfred heeft een milieu-achtergrond, ik kom uit de productie en de technische werkvoorbereiding. We voeren nu, samen met onze preventiemedewerkers, de RI&E en het plan van aanpak uit en delen onze veiligheidskundige taken. Toen ik met mijn veiligheidskundige zaken bij Wilfred terechtkwam heeft hij er met zijn enthousiasme voor gezorgd dat ik ook ging zien hoe leuk het vak is. Ik ging naar hem toe met twee vragen en kwam met meer antwoorden terug dan verwacht. De grote stap kwam toen het bedrijf het project ‘Op Koers’ startte met onder meer een enquête die draaide om de kernvraag ‘Waar zie jij jezelf over drie jaar?’ Daar was goed over nagedacht, want drie jaar is voor de meeste mensen nog te overzien. Als ik dan de keuze heb, dan wil ik wel in de veiligheid aan de slag. Liever daar echt serieus mee aan het werk dan veel werk plannen en veiligheid er maar half-half bijdoen. Mijn leidinggevende kwam in een beoordelingsgesprek met een prettige mededeling: men zag het zitten om me toe te voegen aan de afdeling van Wilfred en de opleiding tot MVK te vergoeden. Dat was wel een kippenvelmoment.’
Nolet werkt dus echt aan duurzame inzetbaarheid.
Léon: ‘Ja, maar je moet er als werknemer ook wat aan willen doen. We werken bij Nolet Distillery met één shift in de productie. Dus er is alles aan gelegen het werk binnen kantoortijden af te handelen. Dat is uiteindelijk gezonder en prettiger. Ik heb een zoon van twaalf en doe met mijn vrouw aan stijldansen. Het is fijn om ook daar aan toe te komen.’Je werkt nu thuis vanwege corona. Hoe hinderlijk is dat?
Léon: ‘Dat ik minder op de werkvloer kom, kent zijn uitdagingen. Ik zie hierdoor minder van de werkzaamheden en spreek minder mensen. Het online werken beperkt momenteel de contacten nog verder helaas. Voeling met de werkvloer is belangrijker dan ooit en dus ben ik nu gemiddeld twee dagen per week aanwezig, overigens op de dagen dat Wilfred er niet is. Zo zitten we nooit samen in ons kantoor. En als er iets dringends zou zijn dan ben ik binnen vijf minuten ter plekke, zó dichtbij woon ik.’
Jij hebt affiniteit met het machinepark en de techniek. Heb je daar baat bij?
Léon: ‘Zeker. Vorig jaar hebben we de CE-markering van ons machinepark doorgelicht. We gebruiken veel machines in een zogenaamde ‘samengestelde opstelling’; tezamen vormen zij de productielijn. De norm zegt dat je samenstellen ook in hun samenhang moet beoordelen en dat hebben we gedaan, samen met een externe expert. Die heeft ons meegenomen in de denkwijze van de Machinerichtlijn. Waar je als normaal, weldenkend mens wel aanvoelt waar je niet met je vingers aan moet zitten, verlangt de Machinerichtlijn dat je er met je vingers dan ook niet in mag kúnnen. Je zou zonder zorgen een kleuter los moeten kunnen laten bij de draaiende lijn.’
Welk resultaat had het onderzoek?
Léon: ‘Er zijn geen grote tekortkomingen aan het licht gekomen. Het heeft voor mij veel leerzame inzichten opgeleverd. Het belangrijkste is dat we nu zeker weten dat het veilig is. Wat kan een groot risico zijn bij Nolet Distillery? Dat onderhoudstechnici gaan sleutelen of afstellen terwijl de lijn draait?
Léon: ‘Als je het strikt over veiligheid hebt dan schuilt ons grootste risico in de ethanol. Het is een brandbare stof. We hebben daarom explosieveilig materieel en op diverse locaties alcoholdampdetectie die gekoppeld is aan een getrapt alarm, afhankelijk van de gemeten concentratie. Daarbij is er op diverse locaties gewaarborgde ventilatie die op toert in geval van een calamiteit. Voor het morsen van ethanol hebben we spill kits met absorptiemiddelen waarvoor medewerkers getraind zijn.
Heb je wel eens een incident meegemaakt?
Léon: ‘Gelukkig niet. We doen dan ook al het mogelijke aan preventie. Dit kan een keerzijde hebben. Je moet zorgen dat je het risico niet verplaatst. Hoe meer je aan de voorzijde regelt hoe comfortabeler de medewerker zich zou kunnen gaan voelen. Dit kan er op den duur voor zorgen dat er minder over veiligheid wordt nagedacht dan je graag ziet.’
Is blootstelling aan alcohol ook een gevaar voor de gezondheid van werknemers?
Léon: ‘Blootstelling aan ethanol kan een gevaar zijn voor de gezondheid. Inademing van hoge concentraties ethanoldamp is schadelijk, acuut en op termijn. Uit blootstellingsonderzoeken die we periodiek uit laten voeren blijkt dat we ver onder de geldende grenswaarden voor blootstelling zitten. Persoonlijk testen doen we niet in verband met de privacyregels, we blijven echter wel alert.’
Wil je die niet zelf doen?
Léon: ‘Met de juiste apparatuur en kennis zou dat kunnen. Hier hebben we niet voor gekozen. Wel doen we een deel van de andere gezondheidskundige metingen, bijvoorbeeld de geluidsblootstellingsmetingen en de vrijgavemetingen van besloten ruimten. Stof- en dampmetingen laten we doen. Ik ben me al wel aan het verdiepen in nieuwe studiemogelijkheden. Er schijnt ook een opleiding tot Middelbare Arbeidshygiënist te zijn. Dat speelt wat in mijn achterhoofd.’
Ten slotte: houd jij wel werk in de veilige omgeving die je zelf helpt te maken?
Léon: ‘We doen veel aan preventie en je kunt je de vraag stellen of je ooit overbodig wordt. Ik denk het niet. Als bedrijf veilig worden is één, maar veilig blijven en continue verbeteren is de missie voor een veiligheidsdeskundige. Veiligheid is een gezamenlijke verantwoordelijkheid, ook de eerstelijns verantwoordelijken en de werknemers zelf houden hun plichten. We moeten er onderling over in gesprek blijven. Verkijk je niet op veiligheid en risico’s: als een risico er niet is, dan moet je voorkomen dat het er komt.’