Statistisch feit: het zijn voornamelijk witte mannen die het beeld bepalen in de veiligheidskundige beroepsgroep. We zien weinig tot geen ‘mensen van kleur’ en nauwelijks moslims. Toch zijn we, geheel bij toeval, in contact gekomen met Walid Mahbubi, een bijzonder goed geïntegreerde, van geboorte Afghaanse MVK. Als de werkvloer een culturele mix wordt, is het niet anders dan logisch dat dat ook het geval zou moeten te zijn onder de mensen die er waken over de veiligheid. Walid Mahbubi is een bruggenbouwer. In het Stokpaard vragen we Walid meer over zijn eigen culturele achtergrond dan over zijn werk. En we worden op een vriendelijke manier gewezen op enkele hardnekkige vooroordelen. Dat Walid hardnekkig ‘u’ bleef zeggen kwam pas goed aan het einde van ruim een uur levendige ontboezemingen. Een nette opvoeding is een geschenk voor het leven.Biografie
Walid Mahbubi (1985) kwam in 1994 met zijn ouders, broertje en zusjes als oorlogsvluchteling vanuit Afghanistan naar Nederland. Het gezin werd in het AZC in Zwolle ondergebracht en kreeg de zogenaamde A-status, waarna het naar Rotterdam vertrok. De kinderen mochten naar school (lastig als je thuis Farsi en Perzisch spreekt), waar Walid het Nederlands vlot oppikte. Thuis kon hij zijn vader bijstaan, die de taal ‘uit de boeken’ leerde en zich de grammaticale regels in het hoofd stampte. Walid deed MBO Internationale Handel en mocht, dankzij uitstekende prestaties en goede stagebeoordelingen, ook de opleiding Manager Havenlogistiek volgen. Overdag was hij werkzaam bij het Internationale Expeditiebedrijf SEABREX en ‘daaromheen’ werkte hij als beveiliger en later ook als brandwacht op bijzondere locaties. Hij werd ingezet bij banken, in winkelcentra en bij het detentiecentrum in Rotterdam, maar ook in de petrochemie en zelfs op winningsplatforms. Na tien jaar deel- en voltijd beveiliging, waaronder de laatste zes jaren als volwaardig beveiligingsbedrijf met eigen ND-vergunning en personeel, meldde hij zich in 2017 bij Apply. Na het faillissement van twee grote klanten besloot Walid in zichzelf te investeren. In 2018 werd hij Middelbaar Veiligheidskundige, deed een contractproject bij Tata Steel en kon daarna aan de slag als SHE-advisor bij elektriciteitstransporteur TenneT. Walid is zelfstandig MVK; zijn eigen bedrijf opereert onder de naam WM Safety. Hij woont met vrouw en kind in Papendrecht en is naar eigen zeggen bijzonder gelukkig in zijn nieuwe penthouse.
Walid belt (met welgemeende maar onnodige excuses) anderhalf uur later dan het afgesproken tijdstip, maar we hadden afgesproken dat het werk voorging. Dat werk bleek een onvoorzien ongevallenonderzoek in Eindhoven, waar een laagspanningsvoedingskabel was geraakt. Walid was voor zijn werkgever vanuit Papendrecht onderweg naar een werklocatie in Maasbree (bij Venlo) en kon, bijna op zijn bestemming, rechtsomkeert maken. 'Incidentenonderzoek moet zo snel mogelijk plaatsvinden', zegt Walid, 'want de situatie kan snel veranderen, net als de herinnering van de betrokkenen. Gelukkig geen persoonlijk letsel, maar wel een gasbrand waar ook de brandweer voor was uitgerukt.'
Wat was er gebeurd?
Walid: 'Een graafmachine had zowel een gasleiding als een heel oude elektriciteitskabel beschadigd. Die kabel was waarschijnlijk opgedreven, want hij lag heel dicht onder het maaiveld. Het gas had vlam gevat, vandaar de brandweerinzet. In zo’n geval moet direct de OIV’er (operationeel installatieverantwoordelijke) worden gewaarschuwd en wordt de energietoevoer afgesloten. Dat doet de werkploeg al. Opdrachtgever TenneT stuurt een veiligheidskundige voor het ongevallenonderzoek, en dat was ik. Omdat er anderhalve straat zonder stroom en gas was komen te zitten heb ik meteen de betrokkenen van informatie voorzien. Eigenlijk is dat niet mijn taak, maar die mensen zitten zonder verwarming en ze moeten misschien net melk warmen voor de baby. Je weet het niet, maar ze zijn wel onthand. Als ik naast mijn primaire taken wat nuttige communicatie kan doen dan is dat prima. Op papier ben ik er voor controle en toezicht op arbotechnische zaken, maar bij een calamiteit komt er meer op je af. Zoals een hoop nieuwsgierige toeschouwers, die je toch ook op veilige afstand moet zien te houden. Als je een gasbrand zou blussen, ontstaat er direct ontploffingsgevaar. Afsluiten is beter dan blussen, maar dat weet de brandweer gelukkig ook.'
En nu mag je een rapport opstellen.
Walid: 'Ja. Ik heb foto’s gemaakt en betrokkenen geïnterviewd. Eigenlijk had ik er eerder bij willen zijn, maar dat ging gewoon niet. De bouwploegen die voor ons zendmasten plaatsen bestaan meestal uit drie man en ze hebben dus geen eigen veiligheidskundige mee. Meestal zijn ze maar een halve dag bezig per locatie. TenneT had mij afgevaardigd, samen met een technische collega, die veel meer weet van elektriciteit en installatietechniek dan ik.'
Je werkt nog niet heel lang bij TenneT. Krijg je nog cursussen?
Walid: 'Zeker wel. Naast technische trainingen ook typisch veiligheidskundige. Ik ben net terug van een cursus Tripod Bèta (ongevallenonderzoek) die Tennet zowel Rheden als in Bayreuth (Duitsland) organiseert. In het Engels, omdat er verschillende buitenlandse werknemers van TenneT deelnamen. Bij het incident kon ik dus meteen de theorie toepassen.'
Je klinkt heel enthousiast.
Walid: 'Dankjewel, het werk bij TenneT is ook heel leuk en afwisselend. Mijn standplaats is Weert en ik doe samen met twee collega-veiligheidskundigen de regio Zuid. Ik ben dus veel onderweg. Soms ben ik in Arnhem op ons hoofdkantoor of in het regiokantoor in Gouda. In die gebouwen vind je allemaal flexwerkplekken en dat maakt dat je de ene keer naast een manager zit en de volgende keer naast je directeur. Je leert iedereen kennen en steekt zo heel veel op. TenneT houdt heel goed rekening met risico’s en doet er alles aan om ze te voorkomen. Toen we vorige maand met ijs en sneeuw te maken hadden, kregen we het advies om thuis of bij het dichtstbijzijnde regiokantoor aan het werk te gaan, zodat we geen lange afstanden op gladde wegen hoefden af te leggen.'
Jij bent via de security in de safety terechtgekomen. Hoe verschillen die twee werelden?
Walid: 'In meerdere opzichten verschilt beveiliging heel erg van veiligheid. In de werkzaamheden, in het managementsysteem en in de denkwijze. In de beveiliging kun je niet lang vooruit plannen, diensten kunnen kort op elkaar zitten en je zit als beveiliger snel aan je plafond: er is weinig ontwikkelingsperspectief. Het werk zelf is afwisselend en uitdagend. Je leert omgaan met allerlei soorten en typen mensen. De belangrijkste les die ik heb geleerd is dat communicatie je belangrijkste gereedschap is.'
De stereotype beveiliger is de grote kale krachtpatser die voor niets en niemand bang is.
Walid: 'Dat is een gedateerd beeld. Ik denk dat de beveiliging zich sterk heeft ontwikkeld en dus minder ver van mijn huidige werk af is komen te liggen. Waar je vroeger in de beveiliging vooral spierballentypes met tattoos als uitsmijter tegenkwam, zie je nu meer vrouwen en mensen die het meer van hun sociale vaardigheden moeten hebben dan van hun indrukwekkende voorkomen. Je kunt wel een spierbonk van twee meter neerzetten en soms werkt dat goed, maar ook die kán een nog grotere spierbonk tegenkomen. De-escaleren is heel belangrijk en een vriendelijke, open benadering werkt vaak beter dan spierballenvertoon. Ik heb bij de grootste banken in Rotterdam en Den Haag gestaan, en was altijd in gesprek met mensen. Of ik hielp ze even met een formulier of een blokkeercode van een pasje. Dat was niet mijn hoofdtaak, maar het werd gewaardeerd, net als de glimlach en de vriendelijk groet. Het is ook nuttig, want het maakt dat je weet wie er binnen is. Mensen vroegen me vaak of het niet saai is om beveiliger te zijn. Helemaal niet: je staat niet te staan; je staat te beveiligen. Je bent voortdurend aan het opletten, gegevens aan het filteren en je schat situaties in. Je observeert wie er allemaal naar binnen gaan, wat voor tassen of rugzakken ze mee hebben, wat ze doen en hoe ze zich gedragen. Als er iemand mét tas naar binnen gaat en er zonder of met een heel dun tasje weer uitkomt, dan valt je dat op. Even aanspreken is een kleine moeite. Je sociaal opstellen heeft invloed op het gevoel en de intenties van mensen. Eigenlijk is het toegepaste psychologie.'
Komt je ervaring in de beveiliging je van pas in je werk als veiligheidskundige?
Walid: 'Ja en nee. Vijf à tien procent van mijn ervaring als beveiliger is nu nuttig. Ik denk dat ik vooral het inschatten van situaties en het bemiddelen tussen mensen goed heb kunnen oefenen, het bewaren van de rust en natuurlijk mijn rapportagevaardigheid in het Nederlands en in het Engels. En dat voor een asielzoeker die toen hij het land in kwam nog nauwelijks iets kon.'
Je spreekt behalve Nederlands ook Duits, Engels, Russisch, Perzisch en Farsi. Dat lijkt me af en toe best handig.
Walid: 'In de beveiliging was het dat zeker: ik werkte veel in detentiecentra en werd er vaak bij geroepen als er conflicten of onduidelijkheden waren met Iraniërs of Afghanen. Iemand in zijn moedertaal uit kunnen leggen hoe de intercom werkt, waar zijn kamertje is en om welke reden hij in hechtenis zit of wat er van hem verlangd wordt is goud waard en het kan geweld of een handgemeen voorkomen. Bij TenneT heb ik tot op heden alleen Nederlands, Duits en Engels nodig gehad, maar wie weet…'
En je bent Moslim. Streng of gematigd?
Walid: 'De Koran verschilt in essentie niet zo veel van de bijbel. Beide geschriften bevatten sociale richtlijnen en nergens staat dat je elkaar de hersens in moet slaan. De uitvergrote verschillen tussen soennieten en sjiieten vind ik ook onterecht. Dat is door mensen bedacht en het staat niet in de Koran. Ik noem mezelf dus gewoon Moslim. En vijf keer per dag bidden is wel verplicht maar als dat om een goede reden niet kan, mag je dat altijd nog op een later tijdstip inhalen. Ik onderbreek mijn werk er niet voor, omdat ik vaak onderweg ben dus ik doe mijn gebed lekker thuis. Ik eet geen varkensvlees, maar dat is helemaal geen probleem. En ik zondig ook wel eens door na werktijd een biertje te gaan drinken met een collega. Geloof zit in je hart, zo zegt zelfs mijn vader. Ik prijs me gelukkig dat ik in Nederland terecht ben gekomen, want hier heeft men relatief veel begrip voor verschillende geloofsovertuigingen. Er wordt hier beduidend meer ruimte geboden dan in de ons omringende Europese landen zoals Duitsland en Frankrijk. Kortom: ik hoef niet zo nodig terug naar Afghanistan, omdat mijn jeugd hier ligt. Al schijnt de zon daar wel wat uitbundiger.'
Wat streef je zelf nog na?
Walid: 'Eigenlijk ben ik al best goed terechtgekomen, met dank aan mijn ouders. Dat geldt voor al mijn zusjes en broer, zelfs de zus die met een Nederlander is getrouwd. Thuis moesten we een dubbeltje in de pot doen als we Afghaans spraken en als je niet oppaste was je vijf gulden zakgeld er zó doorheen. We leerden zuinig met geld omgaan en er is niemand gokverslaafd geraakt of aan de drugs gegaan. Nederland hebben we altijd beschouwd als ons nieuwe thuis. We wonen niet meer in een heel klein huurwoninkje en hebben allemaal werk. Maar ik ken genoeg oorlogsvluchtelingen met trauma’s en andere problemen. Taliban en ISIS zijn de uitwassen die in de media komen, maar het mag niet de maat der dingen zijn. Een goed Moslim gebruikt zijn verstand en koestert geen haat jegens Joden of Christenen. We zijn allemaal mensen. En over mezelf: ik hoef geen lange baard. Wel wil ik ooit nog eens HVK worden. Of de studie IVK oppakken.'
(MC)