De Leidse universiteit trakteerde Pieter van Vollenhoven dinsdagmiddag samen met de Stichting Maatschappij en Veiligheid (SMV) ter ere van zijn tachtigste verjaardag in april op een symposium rond de vraag of Nederland een ‘kritische waakhond voor de veiligheid’ nodig heeft. "Zijne Veiligheid" wordt Pieter van Vollenhoven ook wel genoemd. Met veel hoog bezoek en interessante discussies. ‘Een waakhond? Ik ben meer voor een roedel.’
Pieter toonde zich na afloop bijzonder tevreden. Er was stevig gesproken en zijn idee om een Nationale Inspectie voor de Veiligheid in te stellen kreeg van diverse kanten bijval. Ook prinses Margriet had geboeid en ingespannen geluisterd. 'Ze is er duidelijk ook bij betrokken', aldus de Leidse rector magnificus Carel Stolker.
Dijsselbloem
Jeroen Dijsselbloem, de kersverse voorzitter van de Onderzoeksraad voor Veiligheid, is wel een hondenliefhebber, zegt hij. ‘In mijn ogen is een roedel nodig. Elk dier heeft in een roedel zijn eigen rol. Je moet een waakhond niet laten speuren. Die moet blaffen, inclusief naming and shaming.’ Hij geeft toe: in zijn tijd als Kamerlid had hij te maken met wel erg veel verschillende inspecties. ‘Het kabinet waarvan ik deel uit maakte, heeft dat horizontaal strak getrokken.’ Maar nog steeds zitten er dingen scheef, erkent de oud-minister van Financiën. ‘Zo is een inspecteur-generaal soms ook lid van de bestuursraad van het ministerie waarvan hij deel uitmaakt. Kan dat wel?’ Het liefst ziet Dijsselbloem een nieuwe wet die de bestaande inspecties, met vaak verschillende bevoegdheden, meer onafhankelijkheid geeft.
Ook kondigde hij bijvoorbeeld aan dat zijn organisatie zelf structureel gaat kijken naar wat er wordt gedaan met de aanbevelingen uit onderzoeken.
Hij had vastgesteld dat aan de wettelijk eis dat ministers een keer per jaar moeten rapporteren over wat er met de aanbevelingen van de OVV is gebeurd, nauwelijks uitvoering wordt gegeven. 'Het gebeurt slordig of helemaal niet.'
Nationale Inspectie
Pieter van Vollenhoven bepleit een onafhankelijke Nationale Inspectie voor de Veiligheid en gaat daar nadrukkelijk voor lobbyen in de Tweede Kamer, zo zei hij dinsdag. Het niet in de praktijk brengen van geleerde lessen na veiligheidsonderzoeken en het gesjoemel met veiligheidsregels – vaak om economische motieven – zijn voor hem reden om dit voor te stellen.
Dijsselbloem ging daar niet helemaal in mee, maar wil een nieuwe wet die de verschillende bestaande inspecties, die vaak ook verschillende bevoegdheden hebben, meer onafhankelijkheid geeft en die de verschillen tussen de inspecties wegneemt.
Tjibbe Joustra
Tjibbe Joustra, bij de OVV de opvolger van Pieter van Vollenhoven en voorganger van Dijsselbloem, gebruikte het onderzoek naar de Groningse gaswinning als kleurrijk en veelzeggend voorbeeld van hoe in de praktijk met aanbevelingen wordt omgegaan en hoe ook adviezen van de eigen inspecties in een la kunnen verdwijnen.
Hij noemde Groningen 'de grootste schande van Nederland' en sprak laatdunkend over het gebrek aan vooruitgang dat lange tijd werd gemaakt. 'Alleen het aantal klachten ging vooruit.' Van Vollenhoven herhaalde een uitspraak van professor André Knottnerus, oud-voorzitter van de WRR en de Gezondheidsraad. 'Nederland is het veiligste land ter wereld, maar we zijn vaak door het oog van de naald gekropen.'
Bronnen: SMV, Universiteit Leiden en RoyalBlog