De vakantieperiode is ten einde; alle scholen en bedrijven zijn weer begonnen. De zomer was niet zonder veiligheidskundig nieuws. Maar onze razende reporters van De Veiligheidskundige zaten helaas wel zonder wifi. Lekker rustig en passend bij vakantie, maar wij konden onze bezoekers daardoor alleen via Twitter (@RedVeilig) op de hoogte houden van relevante gebeurtenissen. Daarom hieronder een korte samenvatting van de zomerperikelen.
De SER publiceerde de nieuwe Handreiking arbomaatregelen Uitzendwerk. De Gezondheidsraad publiceerde een advies over het gebruik van de kankerverwekkende stof 1,2-dichloorethaan. Inspectie SZW legde diverse werkzaamheden bij een Groningse producent van onder meer lijmen en kitten stil, omdat werknemers ernstig gevaar liepen.
Het was vrij warm – met bijbehorende smogwaarschuwingen en hitteplannen – en Nederland was in de ban van grenswaarden voor stikstif (PAS), poly- en perfluoralkylstoffen (PFAS).
Vieze gronden
Programma Aanpak Stikstof (PAS) maakte het voor bedrijven die stikstof uitstoten mogelijk om uit te breiden in kwetsbare gebieden, door ervan uit te gaan dat maatregelen in de toekomst die uitstoot zullen compenseren. Maar de Raad van State verwees deze PAS-aanpak eind mei naar de prullenbak. Volgens de Raad van State is het in strijd met Europese regels omdat niet vaststaat dat de compensatiemaatregelen effect zullen hebben. Na de uitspraak van de hoogste bestuursrechter stapten milieuorganisaties naar de rechter om allerlei vergunningen ongedaan te maken. De rechtbank in Limburg heeft medio augustus bijvoorbeeld 38 bezwaren gegrond verklaard, meldt de NOS. De overheid werkt aan een nieuwe aanpak stikstof.
Poly- en perfluoralkylstoffen (PFAS) zijn in tal van producten toegepast en kunnen door emissies en incidenten in de bodem, bagger en in het oppervlaktewater terechtkomen. Zo is de chemische stof onder andere aangetroffen in de grond bij de Drechtsteden en blijkt het goedje schadelijk te zijn voor de volksgezondheid. Kortom, maatregelen konden niet uitblijven. Zo mag er vanaf 1 oktober in heel Nederland geen grond meer zonder een PFAS-rapportage worden verplaatst. Om de stagnatie in de bouw- en baggerwereld ‘weer op gang te krijgen’ is een ‘Tijdelijk handelingskader voor hergebruik van PFAS-houdende grond en baggerspecie’ opgesteld.
Hogere boetes
In de eerste weken van de vakantieperiode is de Beleidsregel boeteoplegging Arbeidsomstandighedenwetgeving per 23 juli 2019 gewijzigd naar aanleiding van jurisprudentie van de Raad van State. Dit betekent een scherpere beoordeling van overtredingen op de Arbowet en daarnaast hogere arbo-boetes. (zie: https://wetten.overheid.nl/BWBR0032326/2019-07-23).
Chemelot
Een combinatie van menselijke en technische oorzaken leidde op 3 augustus tot het lek bij salpeterzuurfabriek OCI Nitrogen op industrieterrein Chemelot in Geleen. Dat liet het chemiecomplex in een verklaring weten. Vanwege de ontstane overlast heeft het concern excuses aangeboden.
Een onderzoeksteam werkte in de weken na het incident aan een tijdlijn waarin de gebeurtenissen rondom het lek werden gereconstrueerd. Uit het onderzoek bleek dat het lek werd veroorzaakt door een scheur in de dakrand van een lekzuurtank, die was ontstaan doordat de tank overvol was geraakt. Dit alles gebeurde op het moment dat de fabriek voorbereidingen trof om weer op te starten. Het bedrijf had enige tijd stilgelegen vanwege onderhoudswerkzaamheden.
AZ Stadion
Op zaterdag 10 augustus, bij harde wind, stortte een deel van het dak van het in 2006 geopende stadion in. De afgelopen weken deed de Onderzoeksraad voor Veiligheid een verkennend onderzoek en op vrijdag 16 augustus gaf de Raad al een tussentijdse waarschuwing af voor de lasverbindingen in het resterende stadiondak. Uit het verkennend onderzoek blijkt dat het instorten van de overkapping is veroorzaakt door falende lasverbindingen. Waardoor deze verbindingen zijn bezweken is nog niet bekend. Tijdens het verkennend onderzoek zijn ook twee breuken en twee verdachte plekken aangetroffen in het deel van het dak dat nog intact is.
Zowel bij het ontwerp, de doorrekening als de bouw van het dak is "heel veel misgegaan", zei Erik Middelkoop van ingenieursbureau Royal HaskoningDHV op een persconferentie vorige week. Zo is in het ontwerp geen rekening gehouden met een neerwaartse belasting door wind. In de dakconstructie ontbreken elementen die de constructie hadden kunnen versterken en lasverbindingen zijn te dun uitgevoerd.
Met het verdere onderzoek wil de Onderzoeksraad achterhalen wat de directe en achterliggende oorzaken zijn om zo lessen te trekken voor de toekomst. Hierbij kijkt de Raad naar zowel het ontwerp, de vergunningverlening en de bouw van het stadion als naar het onderhoud en het beheer.
Mortier Mali
De mortiergranaat waardoor in Mali in 2016 twee Nederlandse militairen omkwamen, heeft meer gebreken dan eerder bekend was. Uit onderzoek van Defensie blijkt dat verschillende onderdelen van de granaten niet de goede maat hebben. Mogelijk was dat ook de oorzaak van het ongeval. Het ministerie overweegt juridische stappen tegen de fabrikant, laat minister Bijleveld via een kamerbrief weten aan de Tweede Kamer.
De gebreken aan de granaat kwamen aan het licht in een onderzoek naar hoe de resterende 11.000 granaten veilig kunnen worden vernietigd. Die liggen opgeslagen in Nederland, Duitsland en op Aruba. Tijdens het ontmantelen van een deel van de granaten, ontdekten onderzoekers het probleem.
Per ongeluk op scherp
De “onnauwkeurige maatvoering” zit in de cilindervormige buis in de granaat. Door een fout kan die bij een beweging of aanraking onbedoeld in de 'gewapende stand' raken, dus op scherp komen te staan, legt een woordvoerder van het ministerie van Defensie uit.
'’We weten niet of de granaat die vroegtijdig ontplofte in Mali hetzelfde gebrek had’, zegt hij. Door het onderzoek levert het ontmantelen van de overige granaten geen gevaar op, verzekert de woordvoerder. Aldus NOS.nl.
Stint weer de weg op?
Die stint wordt momenteel gekeurd door de RDW, meldt een woordvoerder, na berichtgeving van de NOS. ‘We zitten midden in dat beoordelingsproces.’ De minister van Infrastructuur en Waterstaat, Cora van Nieuwenhuizen, heeft gezegd dat het voertuig met aanpassing weer de weg op mag, maar dan moet die wel door de wegverkeersdienst (RDW) worden goedgekeurd. Dat traject duurt, door nieuwe wetgeving en omdat overleg tussen verschillende overheidsdiensten niet soepel loopt, langer dan verwacht, meldt het Financieel Dagblad.
‘Het duurt nu al een jaar’, zegt René Loman van brancheorganisatie Kinderopvang. 'We hadden gehoopt dat kinderdagverblijven na de zomer weer met de Stint zouden kunnen rijden. Maar helaas. We horen dat de RDW er alles aan doet om in september of begin oktober goedkeuring te geven.’
Zelfs als dat lukt, kunnen de wagens niet meteen de weg op. Het ministerie moet dan nog definitief vaststellen dat ze veilig genoeg zijn. Vervolgens moeten de Stints worden omgebouwd en het besturend personeel een training krijgen. ‘Dat kan even duren', denkt Loman, 'Je bent zo een kwart jaar verder’.
Nog voor de vernieuwde stint door de Dienst Wegverkeer (RDW) is goedgekeurd heeft Stintum, het bedrijf dat de elektrische bolderkar maakt, al zestienhonderd bestellingen binnengekregen. Dat zegt Edwin Renzen, eigenaar van Stintum, tegen NU.nl.
De bestellingen zijn van buitenschoolse opvangorganisaties (BSO), die ‘meteen met de vernieuwde stint willen gaan rijden’, aldus Renzen. Volgens hem is dat twee derde van de "stint-vloot", zoals die voor het ongeluk in Oss op de openbare weg reed.
De vernieuwde stint beschikt over gordels en het besturings- en schakelsysteem is volgens Renzen volledig vernieuwd. Ook is er een rolkooi op gemonteerd. Dat moet de kinderen, die in het voertuig zitten, beschermen als het omvalt.
‘Het is een soort schildpad geworden die met ruim 17 kilometer per uur over het fietspad rijdt. Dat is bijna even hard als wanneer je rustig fietst’, vertelt Renzen. ‘Zowel aan de onder- als bovenkant is de stint beschermd.’
Tot zover de korte samenvatting (zonder de pretentie compleet te zijn). Vanaf nu houden wij u uiteraard weer regelmatig op de hoogte, zoals u van ons gewend bent.