De maatregelen van bedrijven om ongelukken op het werk te voorkomen, zijn te vrijblijvend. Het aantal slachtoffers van ongelukken op het werk kan worden teruggedrongen als de overheid een deel van de zelfregulering terugdraait. Dat is de stelling van onderzoeker Wim Eshuis, verbonden aan De Burcht, het wetenschappelijk instituut voor de vakbeweging.
Eshuis onderzoekt al jaren de vraag of het aantal slachtoffers kan worden teruggebracht. Zijn antwoord is heel eenvoudig: Ja, dat kan. Hij vindt het onbegrijpelijk dat er niet meer aandacht voor is. Als alle ongelukken die er in een jaar gebeuren op 1 dag zouden plaatsvinden, zou het drama, zoals hij dat noemt, niet langer onder de radar blijven. Eshuis is er verbaasd en ook kwaad over: "We weten nu al dat volgende week 1 tot 2 werknemers zullen overlijden door het werk. En…het is al jaren zo. Bovendien: niemand grijpt in. Het is een gedoogcultuur. Beleid van overheid (met name) maar ook dat van vakbonden, werkgevers en verzekeraars faalt."
Niet veilig
Daarnaast zijn er elk jaar tienduizenden ongelukken waarbij mensen ernstig letsel oplopen. Eshuis vindt in de eerste plaats dat werkgevers met onveilige werkomstandigheden te gemakkelijk onder de radar blijven. Dat kan omdat de controle door de Inspectie SZW onvoldoende is, zo vindt hij. Het aantal inspectiebezoeken is sinds de jaren negentig enorm teruggelopen.
Daarnaast hebben werknemers te weinig invloed: ze moeten opdrachten uitvoeren en kunnen vaak niet of nauwelijks weerwerk bieden. Zij zouden meer zeggenschap over hun werk moeten krijgen en de gelegenheid om onveilig werk te melden. En om werk te onderbreken als het niet veilig is, zonder dat het gevolgen heeft voor hun positie.
Wie zaait zal oogsten
De huidige situatie is vooral veroorzaakt door de deregulering die sinds begin jaren 90 is ingevoerd. "Wie zaait zal oogsten", zegt Eshuis. Werkgevers, zo was de gedachte, konden zelf wel voor veilige arbeidsomstandigheden zorgen. Inspectiecapaciteit werd verminderd: Nederland zou ruim 700 inspecteurs moeten hebben, ze heeft er nog geen 250. Gedetailleerde wetgeving werd afgeschaft. Bedrijven zouden daardoor niet zelf actief op zoek gaan naar de risico’s op de werkplek.
Volgens Eshuis werkt zelfregulering alleen met ideale werkgevers: de kwaliteit van het werk staat voorop, er zijn harmonieuze verhoudingen met de werknemer, er is een machtige ondernemingsraad, een gezonde inbreng van preventie experts, et cetera. Maar dit tref je in de praktijk lang niet altijd aan. Kijk maar eens naar het preventiebeleid van bedrijven. Zij moeten een risico-inventarisatie en -evaluatie maken, hét teken dat ze de risico’s voor werknemers serieus nemen. De Inspectie SZW schrijft in haar jaarverslag over 2016 dat 48% van alle bedrijven in Nederland deze inventarisatie niet maken. Die bedrijven hebben dus onvoldoende zicht op de risico’s.
De Monitor
De vraag is nu of de deregulering in de praktijk inderdaad tot meer ongelukken heeft geleid. De Monitor gaat hier nader onderzoek naar doen in hun Dossier Ongelukken op het werk. Heb je meer informatie over ongelukken op het werk, mail dan naar: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..
Bron: DeMonitor