Onderzoeksprogramma veiligheid bij inzet in het buitenland

Het toezicht van de IVD op een veilige taakuitvoering door Defensie strekt zich ook uit tot de inzet van de krijgsmacht in het buitenland. Nederlandse militairen worden op uiteenlopende plaatsen in de wereld onder veeleisende omstandigheden ingezet, waarbij veiligheid geen gegeven en dus een punt van aandacht is.

Veiligheidsrisico’s verschillen bovendien naar gelang van de aard van de inzet. In een gewapend conflict zijn de risico’s doorgaans van een andere orde dan bij noodhulp na een natuurramp. Onder alle omstandigheden is het cruciaal dat er een werkend veiligheidssysteem is en dat leidinggevenden de risico’s beheersen, dat wil zeggen onderkennen en beoordelen en waar nodig maatregelen treffen. Het kan daarbij gaan om zowel fysieke als sociale veiligheid.

Doelstelling

Om de veiligheid gedurende de inzet van de krijgsmacht in het buitenland in beeld te brengen, heeft de IVD een meerjarenprogramma opgesteld. Dit programma beschrijft hoe de IVD de komende jaren haar toezicht vorm geeft. Met dit programma wil de inspectie een bijdrage leveren aan het vergroten van de veiligheid van het defensiepersoneel bij inzet. De onderzoeken in het programma zijn telkens gericht op de opzet en werking van het veiligheidssysteem in een specifieke fase van de militaire inzet. In samenhang met elkaar leveren de onderzoeken een breder beeld op. Op grond daarvan zal de inspectie tot bevindingen en conclusies komen en waar mogelijk tot aanbevelingen.

Uitvoering

Het meerjarige programma omvat de volgende onderzoeken:

1. Onderzoek naar de risicobeheersing in de plannings- en voorbereidingsfase van de missie in de Straat van Hormuz.
2. Onderzoek naar de risicobeheersing in de uitvoeringsfase van de missie in Litouwen. Hierbij richt de IVD haar onderzoek op de ontplooiings- en instandhoudingsfasen.
3. Onderzoek naar de risicobeheersing in de uitvoeringsfase van de missie in Afghanistan. De nadruk ligt hierbij op de instandhouding en redeployment.
4. Onderzoek naar de wijze waarop veiligheidsaspecten deel uitmaken van de evaluatie van missies. Ook kijkt de IVD ook naar de opvolging van lessen die uit evaluaties zijn getrokken.

Gaandeweg worden aan het programma onderzoeken naar andersoortige inzet toegevoegd, zoals individuele missies, counterdrugsoperaties in het Caraïbisch gebied en inzet in het kader van rampen of humanitaire bijstand.

Aanpak

De inspectie verzamelt informatie door documenten te bestuderen, data te analyseren, interviews af te nemen en een bezoek te brengen aan het inzetgebied. Elk onderzoek leidt tot een rapport met conclusies en, waar mogelijk, aanbevelingen voor verbetering van de veiligheid.

Publicatie

De inspecteur-generaal Veiligheid biedt de onderzoeksrapporten aan de bewindspersonen van Defensie aan. Zij sturen het vervolgens conform de Aanwijzingen inzake de rijksinspecties binnen zes weken naar de Tweede Kamer, al dan niet voorzien van een beleidsreactie. De IVD plaatst het rapport dan op haar website www.ivd.nl, waarmee het openbaar is.

Bron: IVD