Het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) tikt de NAM op de vingers. De toezichthouder verwijt de NAM na maandenlang onderzoek dat het bedrijf 'niet alert' is geweest op het eigen tankenpark in Farmsum en dat daarom aardgascondensaat naar het riool kon lekken.
De toezichthouder presenteert maandag de uitkomsten van haar onderzoek naar de lekkage. In oktober vorig jaar lekte 30.000 liter giftig aardgascondensaat via het riool naar het Afwateringskanaal in Farmsum.
Aardgascondensaat is een giftige, licht ontvlambare vloeistof. Het komt vrij bij de winning van aardgas. Aardgascondensaat is vergelijkbaar met benzine en bevat onder meer de kankerverwekkende stof benzeen.
Niet alert
Dat de lekkage überhaupt kon gebeuren, ligt volgens het SodM aan een gebrek aan alertheid bij de NAM: 'Het tankenpark is goed beveiligd, met techniek en goed opgeleide mensen', zegt Pieter van den Bergen van de toezichthouder. 'Maar men is te veel gaan vertrouwen op de beveiliging. Dat is een houding die moet veranderen.'
Volgens de toezichthouder moet de NAM met haar medewerkers elke dag opnieuw alert zijn op alles wat afwijkt van het normale. 'De afgelopen twee jaar was er te weinig alertheid bij de NAM voor kleine storingen. Ze moeten zich iedere dag realiseren dat er risico's zitten aan aardgascondensaat.'
Eerder liet het SodM al weten dat de lekkage plaatsvond door een aaneenschakeling van technische en menselijke fouten. Nu zegt Van den Bergen daarover: 'Als je kleine storingen verwaarloost, kan een optelsom van fouten een incident veroorzaken. Dat is hier gebeurd.'
Geen gezondheidsrisico
Het onderzoek toont volgens het Staatstoezicht op de Mijnen aan dat de aardgascondensaatlekkage op lange termijn geen risico's oplevert voor de gezondheid van omwonenden.
'Dat wilden we echt heel zeker weten', zegt Van den Bergen. Hij heeft daarvoor onder meer de GGD en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) ingeschakeld. 'Het RIVM bevestigt de conclusies. Er is geen risico op lange termijn.'
De blootstelling aan het aardgascondensaat leidde wel tot misselijkheid en hoofdpijn bij omwonenden. Maar volgens het RIVM was dat zo kort, dat er geen risico is voor de lange termijn.
NAM schiet tekort
De toezichthouder heeft ook kritiek op de reactiesnelheid van de NAM. Het gasconcern schoot daarin volgens het SodM tekort.
'Het duurde vijf dagen tot de NAM doorhad dat zij dit incident hadden veroorzaakt', zegt Van den Bergen. 'Dat is wat ons betreft veel te lang. De bewoners zijn daardoor onnodig lang blootgesteld aan het aardgascondensaat. De NAM had veel actiever moeten zijn in die eerste dagen.'
Ook de gemeente Delfzijl en waterschap Hunze en Aa's ergerden zich aan die afstandelijke houding van de NAM. Dijkgraaf Geert-Jan ten Brink stuurde daarover een boze brief naar minister Eric Wiebes van Economishe Zaken.
Nieuw lek voorkomen
Een geruststelling voor omwonenden: een soortgelijk lek als in oktober vorig jaar kan volgens het SodM niet weer plaatsvinden. 'In de eerste plaats omdat er geen aansluiting meer is op het riool', aldus de toezichthouder.
'Maar de veiligheidscultuur bij de NAM moet echt beter. Daar gaan we scherp op letten.'
Milieuwetgeving
De NAM krijgt geen sancties opgelegd door het Staatstoezicht op de Mijnen. Als de NAM de bestuursrechtelijk maatregelen van het SodM niet opvolgt, dan kan de toezichthouder wel een sanctie opleggen.
Momenteel loopt er nog een strafrechtelijk onderzoek van het Functioneel Parket van het Openbaar Ministerie. Dat verdenkt de NAM ervan in strijd met de milieuwetgeving te hebben gehandeld.
Bron: RTV Noord