Een dezer dagen beslist de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OvV) of hij een eigen onderzoek gaat instellen naar het instorten, op zaterdag 27 mei, van een in aanbouw zijnde parkeergarage op het terrein van Eindhoven Airport. Hoewel er die dag wel was gewerkt, was er op het moment van de instorting niemand aanwezig.
Het gebouw, dat ook een restaurant zou huisvesten, zou in juli in gebruik genomen worden. Maar dat kan misschien wel voorgoed vergeten worden. Zonder voorafgaande tekenen, wat experts op zichzelf al bijzonder noemen, zakte het vier verdiepingen tellende bouwsel in één klap in elkaar. Blijkens berichtgeving in andere media is er al heel veel gespeculeerd over wel tien mogelijke oorzaken. Maar niemand die weet waar het echt aan lag. En misschien gaan we het niet weten ook, want wegens instortingsgevaar is er geen mens die zich in de puinhopen waagt. Het onderzoek dat tot nu toe is verricht, moest per drone gebeuren en zich verder beperken tot ontwerptekeningen en bouwfoto's. Een deel van de gebeurtenis is vastgelegd via bewakingscamera's, maar die beelden schijnen weinig uitsluitsel te geven.
Of de OvV eigen onderzoek instelt, is over het algemeen afhankelijk van de vraag of dat nog algemene lessen kan opleveren die niet via ander onderzoek verkregen kunnen worden (update OvV 22-6: De Raad heeft na zijn verkenning besloten onderzoek te doen naar de oorzaak van het instorten van de parkeergarage in Eindhoven vorige maand). In dit geval worden er al twee onderzoeken gehouden. Een door Bureau Hageman, in opdracht van aannemer BAM, en een ander door TNO, in opdracht van Eindhoven Airport.
Precedenten
In Nederland komt het weinig voor dat gebouwen instorten, zeker in de bouwfase. Als het om vergelijkbare gebouwen gaat, vinden we een precedent in de Heerlense parkeergarage 't Loon, die in 2011 ernstig verzakte. Twee gevallen die zich tijdens de bouwfase voordeden, zijn het instorten van een vloer van het B-Towercomplex in het Rotterdamse centrum (2010, vijf zwaargewonden) en van het dak van FC Twente's stadion Grolsch Veste in Enschede (2011, twee doden en veertien gewonden).
De OvV concludeerde uit het onderzoek naar die laatste twee dat de problemen niet in het ontwerp zaten, maar in de uitvoering. Versnippering van verantwoordelijkheden op beide bouwplaatsen was de belangrijkste factor. Een andere factor was dat veiligheid niet dezelfde prioriteit kreeg als prijs en levertijd.
Lessen
De sector trok er lering uit. In 2012 vond de "Eerste dag van de constructieve veiligheid" plaats, georganiseerd door brancheorganisatie Bouwend Nederland en beroepsvereniging VN Constructeurs. Ook de OvV, de vereniging van projectontwikkelaars NEPROM en het Platform Constructieve Veiligheid sloten zich erbij aan. Op die dag werden tal van berichten aangehaald over instortende kadetrappen en van ministeries afgewaaide gevelplaten, maar de indruk die bleef hangen was dat de argeloze krantenlezer nog heel veel bespaard blijft, tot het storten van ongewapende dragende vloeren aan toe. Van 20 duizend meldwaardige incidenten die zich in een bepaalde periode op het gebied van constructieve veiligheid hadden voorgedaan, waren er maar 200 ter kennis gebracht van het speciaal daarvoor in het leven geroepen ABC Meldpunt.
Andere relatief recente sectorinitiatieven zijn de oprichting van een Register Erkende Constructeurs en de uitgifte van een Compendium Aanpak Constructieve Veiligheid. Ook leven er plannen voor een "APK-keuring" van bestaande gebouwen, maar dat is tot op de dag van vandaag omstreden. Datzelfde geldt voor het idee van "integrale opdrachtverlening", waarbij ontwerp en constructie in één hand blijven. Dat ligt helemaal in de lijn van de OvV-bevindingen, maar in 2012 ontbrak het nog aan voldoende draagvlak in de bouwwereld.
Binnenkort vindt er een nieuw congres plaats over constructieve veiligheid, en wel op woensdag 5 juli. De organisatoren zijn Bouwend Nederland, VNConstructeurs, Bouwen met Staal en de Betonvereniging. Ook de OvV werkt mee aan deze bijeenkomst mee. Er wordt onder meer ingegaan op recente ongevallen in de bouw, aanbevelingen van de OvV, en lessen die getrokken kunnen worden uit de aanpak van een (niet nader genoemde) andere branche.
Eigenlijk precies zoals in 2012.