In 2016 heeft de ISZW zichzelf onderworpen aan een inspectie op psychosociale belasting van de eigen ambtenaren. Daarbij zijn de nodige verbeterpunten aangetroffen. De FNV voelt zich bevestigd in haar stelling dat er mensen bij moeten.
Dat blijkt uit een bericht op de FNV-site. De ISZW bevestigt dat drie inspecteurs een onderzoek hebben ingesteld. Dat gebeurde in opdracht van de dienst zelf. Aan de verbeterpunten wordt nu gewerkt. Voor sommige geconstateerde gebreken staat een termijn van een halfjaar, voor andere een jaar. De verbeteringen zullen worden besproken met de eigen werknemers en met de OR.
"Meer middelen"
Het zal interessant zijn om te volgen welke rol dit onderzoek gaat spelen in de oplopende discussie over een gebrek aan capaciteit bij de ISZW, en dan vooral het onderdeel Arbeidsinspectie, waar vooral de vakbeweging al jaren over klaagt. De FNV reageerde meteen, met een persbericht onder de kop "FNV: Arbeidsinspectie geeft zichzelf tik op de vingers". In dat bericht noemt Marieke Manschot, bestuurder van FNV Overheid, het "zorgwekkend dat de inspectie die bedrijven bij de les moet houden, zelf flink in gebreke blijft." "Op alle onderdelen schiet de Inspectie SZW zelf tekort. Ze krijgt een waarschuwing vanwege een onvoldoende aanpak van de werkdruk, agressie en geweld, ongewenste omgangsvormen, mogelijkheid tot melden en registreren van gevaarlijke situaties, onvoldoende training en instructie en het ontbreken van betrouwbare alarmsystemen." FNV-bestuurder Coen van der Veer noemt het "extra wrang" dat minister Asscher dat tekort zelf onderkent. "En ook Tjibbe Joustra van de Onderzoeksraad voor Veiligheid en Pieter van Vollenhoven van de Stichting Maatschappij en Veiligheid spreken hardop uit dat de Nederlandse Arbeidsinspectie er niet goed voorstaat. Op de inspectiediensten is te fors bezuinigd. Dit probleem moet veel hoger op de politieke agenda." De FNV zegt ervan uit te gaan dat in de Voorjaarsnota meer geld en middelen worden vrijgemaakt om de problemen op te lossen.
WOB-verzoek
CNV-voorzitter Maurice Limmen heeft een beroep gedaan op de Wet openbaarheid van bestuur (WOB) om aan de weet te komen welke capaciteit de ISZW zelf nodig vindt om alle taken te kunnen uitvoeren. Dat deed hij naar aanleiding van de behandeling van de SZW-begroting in de Tweede Kamer. Daarbij werden over dit punt indringende vragen gesteld, onder andere omdat het aantal dodelijke arbeidsongevallen weer stijgt en het aantal (intensieve) ongevalsonderzoeken toeneemt. Ook andere taken van de ISZW zijn verzwaard, onder andere door nieuwe en complexere regels en toenemende juridisering: bedrijven laten soms al meteen een advocaat meelopen bij ISZW-bezoek en gaan vaker in verweer tegen beslissingen. Minister Asscher heeft toen al gezegd dat de dienst 100 fte's extra zou moeten hebben om hetzelfde aantal inspecties te kunnen blijven doen.
Na het WOB-verzoek van CNV-voorzitter Limmen heeft minister Asscher meer gegevens over de interne capaciteitsramingen geopenbaard. Daaruit rijst het beeld op dat de ISZW lang niet altijd nieuwe capaciteitsberekeningen maakt (of kan maken) als er aan de werklast iets wijzigt, zelfs als duidelijk is dat dit wel gevolgen moet hebben. Er is in het verleden vaak niet eens over gesproken, voor zover valt na te gaan.
Wel krijgt de lezer de indruk dat ambtenaren nu gauwer waarschuwen. Een voorbeeld is de komst van de Wet aanpak schijnconstructies (WAS), waar Asscher inmiddels extra capaciteit voor heeft ingeboekt. Ook voorafgaand aan de komst van het BRZO 2015 uitte een ambtenaar zorgen over de bestaande capaciteit ("ondanks efficiëntiemaatregelen zal onder andere door het onderwerp veiligheidscultuur de complexiteit en daarmee de benodigde inspectietijd toenemen. Ik vraag uw aandacht daarvoor"). Idem bij de komst van de nieuwe Arbeidsomstandighedenwet, een wijziging van de Wet arbeidsvoorwaarden grensoverschrijdende arbeid, de nieuwe "beleidsregel boeteoplegging matigingsgronden arbo" (hierbij voorzagen ambtenaren achterstanden bij de afhandeling, tenzij er mensen bij kwamen) en de invoering van nieuwe grenswaarden voor amfibool asbest ("als het nalevingsniveau niet snel op normaal niveau komt, zal de Inspectie vaker handhavend moeten optreden dan nu").
Tegenover taakverzwaringen stonden overigens ook wel eens taakverlichtingen, door afschaffing van regels.
Conclusies
Het ministerie van SZW concludeert dat er de afgelopen twee jaar een tekort was aan ISZW-inspecteurs, en dat er 32 bij moeten komen om alle nieuwe wetten en regels uit te kunnen voeren. Limmen houdt vol dat het werkelijke tekort veel groter is dan uit de gegeven informatie blijkt. Hij waarschuwt dat regels en wetten een papieren bestaan gaan leiden als de pakkans lager wordt dan die nu is.