Uit overleg met sociale partners is geen definitie van 'zware beroepen' af te leiden. Volgens staatssecretaris Jetta Klijnsma moet "de oplossing voor werknemers in (fysiek) zware beroepen niet gezocht worden in een definitie, want deze kan niet goed worden afgebakend en is daardoor onbeheersbaar en lastig uitvoerbaar." Sociale partners zijn wat haar betreft aan zet als het gaat om duurzame inzetbaarheid. "Zij kunnen hier op decentraal niveau gerichte afspraken over maken, bijvoorbeeld over preventie en tijdige om- en bijscholing. De overheid kan hierbij faciliteren en stimuleren, want duidelijk is dat specifieke groepen moeten worden ondersteund."
EIB
De definitie werd gezocht in het Rapport 'eerder stoppen met werken voor zware beroepen' van het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB). Het EIB is eerder dit jaar zelf wel met een definitie gekomen.
De EIB noemt sectoren 'zwaar', wanneer de uitval door arbeidsongeschiktheid twee keer zo hoog is als gemiddeld. Als iedereen met een zwaar beroep drie jaar eerder zou stoppen met werken zou dat 300 miljoen euro kosten aan AOW en aanvullend pensioen. Vijf jaar eerder met pensioen gaan kost in totaal 500 miljoen euro per jaar, berekende het EIB. Volgens Klijnsma is de doelgroep juridisch lastig af te bakenen en kan niet beperkt worden tot sectoren. 'Ook binnen sectoren is sprake van diversiteit in de zwaarte van beroepen, afhankelijk van de functie die men binnen een organisatie bekleedt. Een van de zeven geïndiceerde sectoren met zware beroepen is het taxi- en ambulancevervoer. Het is denkbaar dat de beroepen binnen deze sector verschillend op zwaarte beoordeeld moeten worden', aldus de staatssecretaris.
Arbeidsongeschiktheid
'In het rapport van het EIB wordt gesteld dat de historische uitval door arbeidsongeschiktheid, zoals gemeten door het UWV, een goede maatstaf is voor een zwaar beroep. Daar kan men kanttekeningen bij plaatsen', aldus Klijnsma. 'Immers, de instroom in arbeidsongeschiktheid hangt niet alleen samen met de zwaarte van een beroep, maar ook met de mate waarin werkgevers preventief beleid gevoerd hebben op het terrein van arbeidsomstandigheden en de wijze van organisatie van de arbeid. Deze maatstaf zou ertoe leiden dat de prikkel voor werkgevers om in te zetten op duurzame inzetbaarheid goeddeels verdwijnt, zodat de problematiek van zware beroepen in de toekomst minder snel zal worden verminderd. Daarnaast spelen individuele omstandigheden mee bij de kans op arbeidsongeschiktheid die losstaan van het (zware) beroep, zoals de gezondheid en de levensstijl, en de hoogte van het inkomen van de werknemer.'
Duuzame inzetbaarheid
Klijnsma verwijst naar een recent werkgeversonderzoek van TNO. 'Daaruit komt naar voren dat bedrijven vaker beleid op duurzame inzetbaarheid ontwikkelen en meer ruimte bieden voor scholing en ontwikkeling van personeel. Tevens worden vaker maatregelen genomen voor psychosociale risico’s.' Uit een ander onderzoek van Berenschot blijkt dat duurzame inzetbaarheid hét belangrijkste HR thema van 2017 is. 'Zo geeft negentig procent van de werkgevers aan maatregelen te willen nemen om hun werknemers langer vitaal en vakbekwaam te houden. Ruim driekwart biedt hiertoe scholing aan, tweederde van de organisaties bekijkt de mogelijkheid voor het personeel om minder uren te werken en verder wordt er ingezet op aanpassing van de werkzaamheden en meer thuiswerken.'
Voorbeeld
'Een voorbeeld in dit verband betreft de groothandel in technische installatiematerialen (Technische Unie) waar wordt bezien hoe monteurs, chauffeurs, magazijnmensen en andere werknemers gezond en gemotiveerd langer kunnen doorwerken. Hierbij kan worden gedacht aan periodieke preventieve check-ups, een sterk veiligheidsbeleid, trainingen in het op de juiste manier tillen of verplaatsen van goederen en nieuwe middelen en technologieën om het werk zo weinig mogelijk fysiek belastend te maken. Dit gebeurt in samenwerking met onder andere een bedrijfsarts en een fysiotherapeut', aldus de staatssecretaris.
Lees hieronder beantwoording van kamervragen over:
eerder stoppen met werken
pensioen
afgekeurde ouderen
m.b.t. zware beroepen.
Bron: HSU SDU