Nederlanders werken steeds vaker door tot de AOW-gerechtigde leeftijd, of zelfs tot daarna. Deze beweging wordt vanuit de overheid gestimuleerd. Bijvoorbeeld door de afschaffing van prepensioenregelingen en de verhoging van de AOW-gerechtigde leeftijd. Maar ook door de implementatie van de Wet Werk en Zekerheid, die als doel heeft om te zorgen dat werkgevers makkelijker pensioengerechtigden in dienst nemen of houden. Ook streeft de overheid ernaar om de overgang van werk naar definitieve uittreding meer geleidelijk te laten verlopen, bijvoorbeeld via deeltijdpensionering. AOW-gerechtigden kunnen aantrekkelijk zijn voor werkgevers omdat zij specifieke kennis en vaardigheden hebben. Hierbij is wel de vraag voor wie langer doorwerken mogelijk is. De fysieke en psychische belastbaarheid van werkenden verschilt, net als de eisen die in de verschillende beroepen aan medewerkers worden gesteld. Ook is het mogelijk dat langer doorwerker door AOW-gerechtigden gevolgen heeft voor jongeren op de arbeidsmarkt. Dit alles roept specifieke onderzoeksvragen op over de omvang en gevolgen van doorwerken na de AOW-gerechtigde leeftijd.
De volgende vragen zijn onderzocht:
- Wie werken er door en waarom?
- Hoe denken werkgevers over AOW’ers die doorwerken?
- Is er sprake van verdringing van jongeren door AOW-gerechtigden die doorwerken, of vullen jongeren en ouderen elkaar juist aan?
Het onderzoek leert dat werknemers steeds vaker doorwerken na de AOW-gerechtigde leeftijd maar dat het aantal doorwerkende AOW-gerechtigden in absolute aantallen nog beperkt is. De redenen om door te werken zijn verschillend, waarbij er drie groepen lijken te zijn. Jan Modaal die niet doorwerkt omdat hij dat niet hoeft en wellicht ook niet wil. Een groep - vaak hoger opgeleiden met een hoog inkomen - die vooral uit interesse en bevlogenheid wil doorwerken en een groep werkenden met een laag inkomen die door moet werken omdat zij het anders financieel niet redden. De rol van gezondheid bij het door willen werken is dubbel. Een goede gezondheid is enerzijds een motief om door te werken en anderzijds een randvoorwaarde dit ook te kunnen.
Werkgevers vinden doorwerken na de AOW-gerechtigde leeftijd (nog) niet heel belangrijk. Voor hen vormen doorwerkende AOW-ers een aantrekkelijk arbeidsaanbod wanneer zij taken verrichten die jongeren niet willen of kunnen doen. Deze doorwerkende AOW-ers brengen daardoor weinig negatieve gevolgen met zich mee voor jongeren en vullen gaten in de arbeidsmarkt op.Voor de werkgevers staat het inhuren van de juiste persoon op het juiste moment centraal en niet de leeftijd. Het inzetten van AOW-gerechtigden is vaak ook geen bewuste keuze. AOW-gerechtigden worden veelal vanuit het eigen netwerk geworven. Voordeel hiervan is dat de kwaliteiten en competenties van de AOW-gerechtigde vooraf al bekend zijn.
Financiële aspecten spelen een belangrijke rol bij de beslissing om door te werken. Vooral werkenden met een laag inkomen zijn de laatste jaren veel vaker gaan doorwerken. Onder invloed van de economische situatie, het toenemende aantal flexwerkers en de groeiende groep zzp-ers wordt verwacht dat het aantal mensen dat onvoldoende inkomen of buffer heeft de komende jaren stijgt. Het beleid moet zich daarom richten op deze groep en zowel kijken naar het faciliteren van deze groep bij het vinden of behouden van werk, als naar het voorkomen van financiële problemen bij AOW-gerechtigden.
Lees een verslag van het onderzoek in de Brochure 'Doorwerken na de AOW-gerechtigde leeftijd - van impact en drijfveren naar implicaties voor beleid'
Bron: TNO