Stroomtekort hindert industrie

Circa 400 grote industriële bedrijven, waaronder de papier-, glas- en voedingsindustrie, kunnen hun verduurzamingsplannen niet uitvoeren door een gebrek aan elektrisch vermogen. Hoewel veel verduurzamingsprojecten gereed zijn, belemmeren een tekort aan netcapaciteit en langdurige vergunningprocedures hun realisatie. Onderzoek van Cluster 6, een samenwerkingsverband tussen bedrijven, netbeheerders en overheid, toont aan dat hierdoor driekwart van de plannen pas na 2030 haalbaar is. Dit brengt de CO2-reductiedoelen in gevaar.
Hoge belasting ondanks belemmeringen
Bedrijven worden bovendien zwaar belast voor hun CO2-uitstoot, terwijl ze zelf graag willen verduurzamen. Nederland kent hogere CO2-belastingen dan buurlanden en heeft de hoogste elektriciteitskosten in Europa. Dit zet de concurrentiepositie en werkgelegenheid van meer dan 200.000 mensen onder druk, waarschuwt Barbara Huneman-Verwayen, vertegenwoordiger van de regionale industrie.
Voorbeeld: Sappi Maastricht
Bij de papierfabriek Sappi in Maastricht stuit verdere verduurzaming op beperkingen van het elektriciteitsnet. 'We betalen CO2-belasting terwijl we juist willen verduurzamen', zegt directeur Ferdinand Koster. Een derde elektrische boiler om afscheid te nemen van aardgas kan voorlopig niet worden aangesloten.
Dreigende faillissementen
Door lange vergunningstrajecten en hoge kosten dreigen bedrijven om te vallen. Koster: 'Voor sommige projecten duurt de procedure zes tot zeven jaar. Tegen die tijd is het te laat.' Verduurzaming is niet alleen een idealistisch streven, maar essentieel voor economisch overleven. De energieprijzen zijn eerder van grote invloed gebleken op de industrie.
Aldel
Aldel, de aluminiumfabriek in Delfzijl, was ooit de grootste elektriciteitsverbruiker van Nederland (2 % van het totaal). De onderneming is drie maal failliet gegaan en verbruikte in de laatste jaren voor het einde in oktober 2022 ruim anderhalf miljoen euro aan elektriciteit per week. Elektriciteit was daarmee verantwoordelijk voor 80 % van de totale kostprijs van het eindproduct. Voor een directe stroomkabel vanuit Duitsland en gebruik van gesubsidieerde stroom kwam geen toestemming.
Nyrstar
Het productieproces bij zinkfabriek Nyrstar in Budel draait al vijftig jaar op elektriciteit. Het bedrijf heeft in 2022 en 2024 de productie (tijdelijk) stilgelegd wegens extreme energieprijzen, de hoge netwerkkosten en de onmogelijkheid om – ondanks groene stroom en verschuifbaarheid van belastingspieken – aan de hoge CO2-belasting in Nederland te ontkomen.
Bronnen: NOS, BNR, Metaalkrant