Aanleiding voor de analyse en het RIVM-advies is een publicatie van Pointer. Het onderzoeksprogramma meldde dat het waterschap metingen uit 2021 had achtergehouden, terwijl daaruit bleek dat de sloten in de wijk ernstig vervuild zijn met giftige PFAS.
PFAS-gehalte snel hoger
De sloten zijn nog steeds ernstig vervuild. Zeer opvallend aan de nieuwe metingen is dat bij monsternames op 10 juli op het bedrijventerrein, hele andere PFAS-concentraties in de sloten werden gemeten dan op 19 juli. Het PFAS-gehalte verdrievoudigde in iets meer dan een week tijd. 'Het RIVM kan niet beoordelen of op termijn ook op andere locaties hogere PFAS-concentraties zullen optreden', schrijft het instituut in het advies. Het is dus zeer de vraag of het PFAS-gehalte in de sloten, waarop de nu gepubliceerde adviezen gebaseerd zijn, stabiel blijft.Advies
Ondanks die onvoorspelbaarheid, geeft het instituut op basis van de metingen van juli toch adviezen. Het eten van zelf gevangen vis wordt afgeraden voor het hele gebied, het industrieterrein en de woonwijk. In de woonwijk Tedingerbroek is de hoeveelheid PFAS in het water lager dan in het water van het industrieterrein. Het RIVM verwacht dat zwemmen in de woonwijk weinig risico’s voor de gezondheid met zich meebrengt. Hetzelfde geldt voor het gebruik van het water voor de moestuin. Het RIVM adviseert om de concentratie PFAS in het water van de woonwijk te blijven volgen. En de adviezen die voor het bedrijventerrein al waren afgegeven, blijven gehandhaafd. Het wordt dus nog steeds wel afgeraden om moestuinen te bewateren met water uit de vervuilde sloot op het terrein.Voor de nabijgelegen woonwijk gelden nu minder strenge adviezen. Het water uit sloten in de woonwijk mag wel weer voor bewatering van moestuinen worden gebruikt, zegt het waterschap op basis van het advies van het RIVM. Voor huisdieren en dieren van de stadsboerderij zou het geen kwaad kunnen om in de sloten te zwemmen en er uit te drinken, concludeert het waterschap. Voor mensen wordt zwemmen in sloten op het bedrijventerrein afgeraden. In de woonwijk is in sloten zwemmen niet schadelijk voor de gezondheid, concludeert het waterschap.
Delfland en de Omgevingsdienst Haaglanden doen samen onderzoek naar de mogelijke bron(nen) van vervuiling. Dat kan enige tijd duren, laat het waterschap weten.
Europese grenswaarde
Het RIVM merkt op dat de concentraties van de PFAS-variant PFOS op alle locaties de wettelijke norm overschrijdt. Die norm houdt nog geen rekening met de strengere grenswaarde die door Europa is bepaald en houdt 'evenmin rekening met de risico’s van gecombineerde blootstelling aan andere PFAS'. Uit recent RIVM-onderzoek blijkt dat een groot deel van de Nederlandse bevolking momenteel via voedsel en drinkwater meer PFAS binnenkrijgt dan de gezondheidskundige grenswaarde. 'Dit maakt dat in principe elke extra blootstelling onwenselijk is', schrijft het RIVM als kanttekening bij het advies.De formuleringen en alle slagen om de arm - verwacht weinig risico's, afraden, vervolgonderzoek nodig, in principe, onverklaarbare snelle stijging en de onbekende (ver)oorza(a)k(er) - die door zowel RIVM als de overheidsinstanties worden gebruikt, bieden de bewoners niet veel geruststelling.
Bronnen: ZEMBLA en RIVM