Niet alleen de eiersector maar ook de overheid heeft voedselveiligheid niet hoog genoeg in het vaandel staan. Dat concludeert een commissie onder leiding van oud-minister Winnie Sorgdrager die onderzoek heeft gedaan naar de fipronil-crisis van vorig jaar.
Zij stelt daarnaast vast dat het toenmalige kabinet de Tweede Kamer niet goed over die affaire heeft geïnformeerd.
Bij toezichthouder NVWA krijgt voedselveiligheid "te weinig aandacht", aldus de commissie. En ook de ministeries die verantwoordelijk zijn voor volksgezondheid en voedselkwaliteit (VWS en LNV) zijn zich onvoldoende bewust van hun taak. Zij zouden bijvoorbeeld meer moeten doen om zelfregulering in de branche te versterken. Nu wordt de NVWA daarmee te zwaar belast, terwijl die juist toezicht zou moeten houden.
Honderden pluimveebedrijven moesten vorig jaar tijdelijk op slot nadat het bestrijdingsmiddel fipronil was aangetroffen in eieren. Het gif was daar terechtgekomen doordat het bedrijf Chickfriend het had gebruikt om bloedluis bij kippen tegen te gaan.
Wondermiddel
Volgens de commissie hadden bij kippenboeren "alarmbellen moeten gaan rinkelen" toen zich opeens een "wondermiddel" tegen die parasiet aandiende. Het duurde vervolgens te lang voordat er inzicht kwam in de risico's voor de volksgezondheid. "Economische en financiële belangen mogen nooit voorrang krijgen op het belang van voedselveiligheid", aldus Sorgdrager.
De vondst van fipronil in eieren zorgde er vorig jaar voor dat honderden pluimveebedrijven tijdelijk hun deuren moesten sluiten om de fipronal volledig uit de stallen van de kippen te verwijderen. Daardoor werden tientallen miljoenen euro's schade geleden.
Fipronil werd gebruikt door het bedrijf Chickfriend, dat het middel gebruikte om bloedluis te bestrijden.
Reactie
Volgens de ministers is voedsel in Nederland in het algemeen veilig, zoals ook beschreven in de Staat van de Voedselveiligheid (zie: NVWA publiceert 'Staat van voedselveiligheid') die periodiek verschijnt. Iedereen moet daar ook van uit kunnen gaan. Een goed functionerend systeem van wetgeving en toezicht op de voedselveiligheid is daarbij van essentieel belang. Zoals in wetgeving vastgelegd is in de eerste plaats het bedrijfsleven verantwoordelijk voor het voortbrengen van veilige producten. De overheid ziet hier op toe.
De fipronilcrisis heeft zwakheden in dit systeem zichtbaar gemaakt. De Commissie geeft aan dat de waarborgen voor voedselveiligheid ontoereikend zijn en acht verbeteringen dringend nodig. De ministers zijn de Commissie erkentelijk voor de aanbevelingen, beseffen de urgentie en nemen de uitvoering voortvarend ter hand.
Politiek en bestuur
De ministers zijn het eens met de Commissie dat zij meer regie moeten nemen op het gebied van voedselveiligheid, bijvoorbeeld om te zorgen dat het bedrijfsleven de zelfregulering versterkt.De samenleving moet er op kunnen rekenen dat de overheid eenduidig en adequaat opereert. De gekozen organisatie binnen en rolverdeling tussen de departementen mag dit niet in de weg staan. Vanuit dit uitgangspunt zullen de beide bewindspersonen de rolverdeling analyseren en waar nodig aanscherpen, aanpassen en verduidelijken.
Daarbij wordt ook de opvatting van de Commissie betrokken dat de NVWA teveel beleidsmatige taken opgedragen zou krijgen. Op basis van de analyse komen de ministers met verbetervoorstellen betreffende rollen en verantwoordelijkheden van de departementen en de NVWA.
Bron: NU.nl, Rijksoverheid en NOS