Vorige maand constateerde het RIVM volgens de NOS dat eieren die rond het bedrijf Chemours in Dordrecht werden verzameld, sterk verhoogde PFAS-waardes bevatten. Tegelijk werd vastgesteld dat een deel van de PFAS die gevonden werd van een ander type was dan Chemours uitstootte. De herkomst is niet vastgesteld.
De NOS heeft nu eieren van twaalf hobbykippenhouders ver buiten de regio Dordrecht laten onderzoeken (in de provincies Friesland, Noord-Brabant, Limburg en Utrecht). Op zes van de twaalf locaties is PFAS in de eieren aangetroffen, op drie daarvan (één in de provincie Utrecht, één in Friesland en één in Limburg) waren de concentraties hoger dan de EU verantwoord acht.
Deze PFAS bleek niet afkomstig van Chemours in Dordrecht. Wat wél de bron was, is - wederom - niet duidelijk.
Niet in supermarkteieren
Het gaat specifiek om eieren van kippen uit eigen tuin. In supermarkteieren zijn tot nu toe geen te hoge PFAS-waardes aangetroffen. Toch noemen drie door de NOS geraadpleegde wetenschappers de verhoogde PFAS-waardes in hobbykip-eieren een belangrijke indicatie dat de verspreiding in Nederland van PFAS een groot probleem is. Het gaat om universitair docent Chiel Jonker (UU) en de emeritus hoogleraren Jacob de Boer (VU) en Martin van den Berg (UU).De wetenschappers adviseren om voorlopig niet te veel eieren te eten van eigen kippen. Zeker kinderen zouden het eten van die eieren moeten beperken. Het RIVM zou verder zo snel mogelijk in het hele land moeten onderzoeken of er PFAS in eieren zit van kippen die veel buiten komen, zeggen de deskundigen.
Het RIVM laat weten dat het niet alleen over zo'n beslissing gaat. Een woordvoerder zegt dat er met alle betrokken partijen wordt overlegd of zo'n onderzoek er moet komen. Het instituut raadt het eten van eieren van hobbykippen ook nog niet direct af. Daarvoor zou de steekproef van de NOS te klein zijn.
Van de eieren die de NOS de afgelopen weken liet testen, werd de hoogste concentratie PFAS gevonden in Maartensdijk, tussen Utrecht en Hilversum. Daar zat drie keer meer PFOS (een vorm van PFAS) in de eieren dan volgens de EU is toegestaan. Door één zo'n ei te eten, krijg je 150 nanogram PFOS binnen. Een volwassen mens van 70 kilo zou niet meer dan 300 nanogram PFOS per week binnen moeten krijgen. Met twee eieren zit je al aan die grens, terwijl PFAS ook wordt verspreid via anderen bronnen zoals kraanwater, verpakkingen en vis.
De grote vraag blijft hoe de PFAS in de eieren van hobbyboeren is gekomen. Er zijn verschillende mogelijkheden. Volgens emeritus hoogleraren Van den Berg en De Boer is de kans het grootst dat de PFAS zich via de lucht heeft verspreid. Chiel Jonker denkt dat de kippen de PFAS eerder via hun voer binnenkrijgen. "Maar er zijn aanvullende metingen nodig om dit verder uit te zoeken", zegt Jonker.
Dat hoge PFAS-concentraties juist in eieren worden gevonden, is geen toeval. PFAS-verbindingen hechten zich aan eiwitten en stapelen zich dus in eieren op.
Bron: NOS