Vanaf 2019 mogen alleen erkende bedrijven met vakbekwaam personeel nog cv-ketels en warmwatertoestellen op gas aanleggen en onderhouden. Hiermee volgt het kabinet een advies dat de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OvV) in 2015 uitbracht. Brancheorganisatie Uneto-VNI is er blij mee, omdat alle bedrijven weer moeten gaan investeren in vakmanschap. De noodzaak daartoe was weggenomen door deregulering en privatisering.
De opleidingseisen voor de nieuwe wettelijke erkenningsregeling zijn nog niet bekend. Vast staat wel dat alle bedrijven gevolgen van de nieuwe eisen gaan ondervinden. De huidige erkenningen in deze branche leiden niet automatisch tot een wettelijke erkenning vanaf 1 januari 2019. Bovendien zal de nieuwe regeling bedrijven en monteurs verplichten tot het bijhouden van verworven vakkennis. Verder zullen uitgevoerde werken voortaan afgemeld moeten worden, waarna er steekproefsgewijs op de kwaliteit wordt gecontroleerd.
De nieuwe regels zullen ook van toepassing zijn op eenmansbedrijven.
Veiligheid en vakmanschap
De OvV kwam tot zijn onderzoek naar aanleiding van ongevallen door koolmonoxidevergiftiging. Uit analyse bleek dat die niet terug te voeren zijn op het gebruik van oude en verwaarloosde installaties. De helft van de incidenten doet zich voor bij moderne installaties. Vaak schort het aan het vakmanschap waarmee die worden aangelegd en onderhouden. Ook wanneer dat gebeurt door bedrijven met certificaten en keurmerken. De OvV merkte hierbij op dat Duitsland, België en Denemarken wettelijke eisen opleggen aan installateurs, maar Nederland niet.
Brancheorganisatie Uneto-VNI bestreed die conclusies niet, maar onderstreepte ze juist volmondig. Ze verwees naar de privatisering van nutsbedrijven: tot 1992 kregen nieuwe bewoners pas gas en water als inspecteurs van het nutsbedrijf waren langsgeweest, daarna niet meer. En na de afschaffing van de Vestigingswet (een fasegewijs proces dat in 2007 werd voltooid) werden er aan installateurs geen wettelijke eisen meer gesteld. Dat verschafte prutsers en beunhazen een concurrentievoordeel.
De vrijwillige certificaten en keurmerken die daarna ontstonden, zijn geen volwaardig alternatief. Individuele installateurs meldden de afgelopen tijd in de media dat die soms voor "een paar tientjes" te koop zijn, en dat er in het gunstigste geval slechts documentenonderzoek aan te pas komt. Vaak volstaat het als de eigenaar van een bedrijf een diploma heeft en wordt er niet naar zijn werknemers gekeken. Dat gaat nu dus veranderen.
Lidmaatschapseisen
Uneto-VNI heeft de eigen lidmaatschapseisen al verzwaard, maar betreurt het geenszins dat het kabinet nu wettelijke eisen invoert die voor iedereen gaan gelden, lid of geen lid. Niet-deskundige bedrijven en monteurs worden straks immers van de markt geweerd. De organisatie verwacht dat de strengere vakbekwaamheidseisen voor monteurs ook hun weerslag gaan vinden in het beroepsonderwijs.
Zelf gaat ze door op het pad naar zwaardere lidmaatschapseisen, niet alleen voor installateurs van gasinstallaties maar ook voor installateurs van elektra en water. Want ook over hun kwaliteit bestaan zorgen. De organisatie vertegenwoordigt naar eigen opgave 4500 bedrijven met 120 duizend werknemers en bestrijkt daarmee ongeveer 85 procent van de totale branche, zowel naar omzet als naar werkgelegenheid gemeten.
Sensoren en melders
Iets wat volgens het kabinet alleen in EU-verband kan worden ingevoerd, is dat cv-installaties verplicht worden voorzien van CO-sensors. Daar maakt het zich dan ook sterk voor, maar omdat dit jaren kan duren doet het een beroep op fabrikanten om ze vrijwillig in te bouwen. Verder doet de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) onderzoek naar de kwaliteit van koolmonixidemelders, want ook daar kan de consument niet voetstoots op vertrouwen. De dienst is begonnen met het publiceren van waarschuwingen tegen ondeugdelijke merken en typen. Ook ondersteunt het kabinet voorlichtingscampagnes om het publiek te waarschuwen voor het gevaar van de reuk- en kleurloze sluipmoordenaar. Op 1 februari startten de brandweer, de Nederlandse Brandwonden Stichting en de GGD de campagne ‘Stop CO-vergiftiging’.
Toename
Opvallend is dat het aantal incidenten met koolmonoxide de laatste tijd is toegenomen. Eind januari vielen er zes doden in het Duitse Amstein, waar tieners in een tuinhuisje in slaap vielen en niet meer wakker werden. In ons eigen land hadden zestien bewoners van een Rotterdams appartementencomplex meer geluk, op 12 februari. Ze werden alleen onwel. Twee dagen later moesten vijftien inwoners van Amsterdam-Noord naar het ziekenhuis. Ze waren vergiftigd geraakt door koolmonoxide dat, na werkzaamheden, was ontsnapt aan het centrale afvoerkanaal van hun flatgebouw. Met deze en andere incidenten overschreed het aantal Nederlandse koolmonoxideslachtoffers in februari alleen al het gemiddelde van een heel jaar, zo stelde Brandweer Nederland. In een gemiddeld jaar komen er in Nederland vijf tot tien mensen door om.