Sinds 1 september is de nieuwe Arbeidsomstandighedenwet (die op 1 juli van kracht werd) voorzien van een nieuwe boeteregeling. Een belangrijke wijziging betreft de verplichting om als werkgever een basiscontract te hebben met een arbodienst of bedrijfsarts. Een andere is dat ook bedrijfsartsen en gecertificeerde arbodeskundigen tegen een boete kunnen aanlopen. Tegelijk zijn boetes verhoogd.
Werkgevers moeten onder de nieuwe wet een basiscontract hebben met een arbodienst of bedrijfsarts. De nieuwe wet stelt daaraan voorwaarden. Doel daarvan is om te verzekeren dat het bij de arbodienstverlening draait om preventie, want dat is de kern van de nieuwe Arbowet. Voor bestaande contracten geldt dat er nog een jaar de tijd is om eventueel benodigde aanpassingen door te voeren. Nieuwe contracten moeten per direct aan de nieuwe eisen voldoen. Anders volgt er direct een boete uit categorie 3.
Bedrijfsartsen zijn onder de nieuwe wet verplicht een klachtenprocedure te hebben, of mee te werken als een werknemer een second opinion wil. Op niet-naleving hiervan staat nu ook een boete, al zal die in de regel pas worden opgelegd na een waarschuwing of een eis tot naleving. Onder de nieuwe wet zijn bedrijfsartsen ook verplicht om vermoedens van beroepsziekten te melden, maar naleving van deze bepaling heeft minister Asscher, die in het kabinet Rutte II de portefeuille SZW beheerde, nog niet meteen beboetbaar willen maken. Hij wilde eerst afwachten of het verduidelijken van deze wettelijke verplichting de artsen voldoende stimuleert.
De toelichting bij de nieuwe boeteregeling vermeldt expliciet dat handhaving door de Inspectie SZW niet op zichzelf staat. Verbetering wordt ook verwacht van "informatie-uitwisseling en samenwerking met bijvoorbeeld de Nederlandse Vereniging van Arbeids- en Bedrijfsgeneeskundigen om de kwaliteit c.q. de professionaliteit van het handelen van de bedrijfsarts en de arbodeskundige te bevorderen." De Inspectie SZW meldt desgevraagd dat er sinds 1 september nog geen boetes zijn uitgedeeld aan bedrijfsartsen, en ook niet aan bedrijven of arbodiensten met contracten die niet aan de nieuwe wettelijke eisen voldoen.
Verhoogd
In de nieuwe 'Beleidsregel Boeteoplegging Arbeidsomstandighedenwet' is de hoogte van boetes veranderd. Er wordt gewerkt met 'normbedragen' voor zeven verschillende categorieën. De laagste boete is van 90 naar 340 euro gegaan, de hoogste bedraagt 13.500 euro. Maar een echt maximum is dat niet, want de genoemde 'normbedragen' kunnen worden verhoogd als er sprake is van verzwarende omstandigheden. Zo wordt bij een 'Zware overtreding' (ZO) het normbedrag verdubbeld. Dodelijke arbeidsongevallen die het gevolg zijn van regelovertredingen kunnen worden beboet met een veelvoud van het hoogste normbedrag. De tekst bevat regels voor het onderscheiden van verschillende categorieën overtredingen en sanctieverhogingen.