Streptococcus pneumoniae
Bij een IPD door Streptococcus pneumoniae gaat het om een longontsteking of andere ernstige infectie. De bacterie kan dan worden gekweekt in normaal steriele vloeistoffen zoals bloed, ruggenmergsvocht of gewrichtsvloeistof. Risicofactoren voor deze aandoening op de volwassen leeftijd zijn onder meer roken, alcoholgebruik en het ook hebben van andere aandoeningen. Onder meer uit onderzoek in Canada (Wong et al. 2010) blijkt dat onder patiënten met IPD meer lassers en bouwvakkers voorkomen dan verwacht. Ook komen soms uitbraken voor op scheepswerven, waarbij in korte tijd een groep mensen deze ziekte doormaakt.Bachelor thesis IPD op scheepswerven
In het voorjaar van 2020 heeft tweedejaars student Zoë Zwiers voor haar bachelor thesis de literatuur over uitbraken van longontsteking op scheepswerven op een rij gezet. Het doel van haar literatuuronderzoek was het opsporen van de factoren in het werk die het risico op longontsteking en IPD op scheepswerven beïnvloeden. Uit de 1479 in de literatuur gevonden studies selecteerde ze 5 case studies van goede kwaliteit. De risicofactoren die uit deze studies naar voren kwamen waren: blootstelling aan luchtweg irriterende stoffen, roken, doormaken influenza, werken en wonen in de nabijheid van veel mensen, slechte ventilatie op de werkplek, slecht gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen en een slechte vaccinatiestatus. Haar conclusie is dat het noodzakelijk is rekening te houden met deze risicofactoren om dergelijke uitbraken te voorkomen. Mogelijke preventieve maatregelen zijn vaccinatie tegen pneumokokken en influenza, voorkomen van blootstelling aan stof en damp door betere ventilatie op de werkplek en persoonlijke beschermingsmiddelen en een verbetering van de leefomstandigheden.Zweeds case-control onderzoek
In een recent onderzoek is Zweden is onderzocht of blootstelling aan metaaldampen en anorganisch stof het risico op IPD en longontsteking verhoogt. Hierbij is gebruik gemaakt van de registratie van IPD patiënten die sinds 2004 in Zweden bestaat en onder meer gebruik maakt van laboratorium gegevens. Het gaat om 4.438 gevallen van IPD bij mensen met een leeftijd tussen 20 en 65 jaar. Voor elk van deze gevallen zijn 5-6 controlepersonen geselecteerd in de algemene bevolking waarbij is gekeken naar geslacht, leeftijd, woonplaats en het moment van diagnose van IPD. De controlegroep omvatte uiteindelijk 21.080 deelnemersVan alle deelnemers is uit verschillende nationale registraties informatie verzameld over co-morbiditeit, doorgemaakte longontsteking, behandeling voor alcoholproblemen, vaccinaties en sociaaleconomische status gerelateerd aan de opleiding. Met behulp van de arbeidshistorie en een job-exposure matrix werd de blootstelling in het werk gekarakteriseerd. Daarbij is vooral gelet op de blootstelling in het jaar voor de diagnose. Vier beroepen waren vooraf uitgekozen om extra te belichten, namelijk lassers, medewerkers van gieterijen, staalfabrieken en smederijen (samen aangeduid als metaalwerkers).
Verhoogd risico bij metaaldamp en anorganisch stof
Binnen de groep cases had 70% naast IPD ook een longontsteking. Het bleek dat lassers een duidelijk verhoogd risico hadden op IPD met een Odds Ratio van 2,99 (95% BI 2,09 tot 4,30). Wanneer werd gekeken naar de blootstelling aan metaaldampen en silicastof was sprake van verhoogde risico’s op IPD van respectievelijk OR=1,11 (95% BI 1,01 tot 1,21) voor metaaldampen en OR=1,33 (95% BI 1,11 tot1,58) voor silicastof. Wanneer alleen wordt gekeken naar de gevallen met IPD met longontsteking zien we eenzelfde verhoogd risico lassers en bij degenen die blootgesteld zijn aan metaaldampen en anorganisch stof.Mogelijke verklaringen
De onderzoekers concluderen dat het werken als lasser, maar ook de beroepsmatige blootstelling aan een relevante mate van metaaldampen en anorganische stof het risico op een IPD met longontsteking verhoogt. Ze bespreken een aantal mogelijke biologische mechanismen die kunnen bijdragen aan dit risico. Inhalatie van metaaldampen en anorganische stof zou de alveolaire macrofagen kunnen onderdrukken, waardoor de clearance van pathogenen uit de long en de afweer afneemt. Ook zouden de ultrafijne deeltjes van lasrook het hechten van de pneumokok aan het longepitheel kunnen bevorderen. Een derde mogelijkheid is dat ijzerdeeltjes in de long kunnen leiden tot een hogere virulentie van bepaalde siderofiele (‘ijzerlievende’) micro-organismen, waaronder de pneumokok.Beroepsziekten en preventie
In het artikel wordt erop gewezen dat het attributieve risico op IPD bij de vier geselecteerde beroepen boven de 0,5 ligt en dat IPD bij deze groepen dus als een beroepsziekte zou kunnen worden aangemerkt. Vaccinatie tegen pneumokokken zou dan ook voor deze beroepen moeten worden overwogen, hoewel preventie door vermindering van de blootstelling uiteraard voorop moet staan.Bronnen:
Welders are at increased risk for invasive pneumococcal disease
Risk factors for pneumococcal infections on Shipyards; A systematic review Bachelor thesis
Occupational exposure to dust and to fumes, work as a welder and invasive pneumococcal disease risk
via:
Beroepsziekten.nl