Europese Commissie streeft naar een toekomst zonder asbest

Asbest is een uiterst gevaarlijke en kankerverwekkende stof die nog steeds in veel van onze gebouwen voorkomt en voor veel vermijdbare overlijdens in de EU verantwoordelijk is. Op 28 september 2022 presenteerde de Commissie een alomvattend pakket maatregelen om mensen en het milieu beter tegen asbest te beschermen en voor een toekomst zonder asbest te zorgen.
Het pakket omvat:
  • een mededeling over het streven naar een toekomst zonder asbest. Doel is asbest grondig te bestrijden: van betere diagnosen en een betere behandeling van asbestgerelateerde ziekten tot de opsporing en de veilige verwijdering van asbest en de behandeling van asbestafval; en
  • een voorstel tot wijziging van de richtlijn “asbest op het werk” om de werknemers beter te beschermen door de grenswaarde voor beroepsmatige blootstelling aan asbest aanzienlijk te verlagen.

Hoewel alle vormen van asbest in de EU sinds 2005 verboden zijn, is er nog steeds asbest aanwezig in oudere gebouwen. Asbest vormt een bedreiging voor de gezondheid, vooral wanneer asbesthoudend materiaal wordt verplaatst en vezels vrijkomen en worden ingeademd (bijvoorbeeld bij renovaties).
Maar liefst 78 procent van de in de lidstaten erkende vormen van beroepskanker houdt verband met asbest. Bij inademing kunnen asbestvezels in de lucht bijvoorbeeld leiden tot mesothelioom en longkanker, waarbij de eerste ziekteverschijnselen zich gemiddeld pas dertig jaar na de blootstelling voordoen.
Daarom is het van essentieel belang de gezondheidsrisico's van blootstelling aan asbest aan te pakken om de volksgezondheid en het milieu te beschermen en degelijke levens- en arbeidsomstandigheden te waarborgen. Dit is des te relevanter in het licht van de groene transitie en de ambitie van de EU om het tempo bij de renovatie van gebouwen op te voeren. Renovaties zullen de gezondheid en de levensomstandigheden van de bewoners ten goede komen en tot minder kosten voor energie leiden. Ze brengen echter ook meer risico's van blootstelling aan asbest mee, met name voor de werknemers in de bouwsector.
De vandaag voorgestelde maatregelen maken deel uit van de pijler “preventie” van het Europees kankerbestrijdingsplan en zullen bijdragen tot de doelstellingen van de Europese Green Deal, het actieplan om de verontreiniging tot nul terug te dringen en de Europese pijler van sociale rechten.
Werken aan een asbestvrije toekomst voor iedereen
Om mensen tegen blootstelling aan asbest te beschermen en risico's voor toekomstige generaties te voorkomen, stelt de Commissie een alomvattende benadering ter bescherming van de volksgezondheid voor:
* De slachtoffers van asbestgerelateerde ziekten beter ondersteunen.
o De Commissie zal het tripartiet Raadgevend Comité voor veiligheid en gezondheid op de arbeidsplaats raadplegen over de mogelijkheid om nog meer asbestgerelateerde ziekten als beroepsziekten te classificeren; en
o De Commissie heeft een nieuwe EU-aanpak van kankeropsporing voorgesteld met onder meer een update van de aanbeveling van de Raad over kankerscreening uit 2003.
* De werknemers beter tegen asbest beschermen. De Commissie zal:
o een herziening van de richtlijn “asbest op het werk” voorstellen om de grenswaarde voor beroepsmatige blootstelling aan asbest aanzienlijk te verlagen;
o de richtsnoeren bijwerken om de lidstaten, de werkgevers en de werknemers bij de uitvoering van de herziene richtlijn te helpen; en
o een voorlichtingscampagne starten over het veilig verwijderen van asbest.
* Betere voorlichting over asbest in gebouwen. De Commissie zal:
o een wetgevingsvoorstel indienen over de screening en registratie van asbest in gebouwen. De lidstaten zal worden verzocht nationale strategieën voor de verwijdering van asbest te ontwikkelen; en
o een regelgevingsstrategie voor te stellen voor de invoering van digitale logboeken voor gebouwen. Doel is gegevens over gebouwen – van het ontwerp tot de bouw en de sloop – beter uit te wisselen en te gebruiken.
* Voor een veilige verwijdering van asbest zorgen en de verontreiniging volledig beëindigen. De Commissie zal:
o het EU-protocol voor het beheer van bouw- en sloopafval en de richtsnoeren voor afvalaudits die aan sloop- en renovatiewerkzaamheden van gebouwen voorafgaan, herzien; en
o de aanzet geven tot een studie om goede praktijken voor het beheer van asbestafval op te sporen en nieuwe behandelingstechnologieën in kaart te brengen.

Via de faciliteit voor herstel en veerkracht, het Europees Sociaal Fonds Plus en het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling is aanzienlijke EU-financiering beschikbaar om de lidstaten te helpen bij gezondheidspreventie, de behandeling van gezondheidsproblemen, renovaties en de veilige verwijdering van asbest.
De EU zal ook een leidende rol blijven spelen in de wereldwijde strijd tegen asbest, bijvoorbeeld in het kader van de Conferentie van de partijen bij het Verdrag van Rotterdam, de Internationale Arbeidsorganisatie, de G7 en de G20.  
Werknemers beschermen tegen blootstelling aan asbest
Werknemers lopen het grootste risico aan kankerverwekkend asbest te worden blootgesteld. Om de werknemers beter te beschermen, dient de Commissie vandaag een voorstel in tot wijziging van de richtlijn 'asbest op het werk'. Het voorstel wil de grenswaarde voor blootstelling aan asbest op het werk tot tien keer verlagen (van de huidige 0,1 vezels per kubieke centimeter (f/cm3) tot 0,01 f/cm3) op basis van de meest recente wetenschappelijke en technologische ontwikkelingen.
In combinatie met voorlichting en andere verbeteringen op het gebied van gezondheidspreventie en de behandeling van gezondheidsproblemen zal dit voorstel ertoe bijdragen onze EU-doelstelling te halen en kanker te verslaan. Het voorstel creëert ook een gelijk speelveld voor de bedrijven in de EU en vermindert de kosten van de gezondheidszorg.
Volgende stappen
De Commissie roept alle EU-instellingen, lidstaten, sociale partners en andere belanghebbenden op sneller maatregelen te nemen om de EU ten behoeve van de huidige en toekomstige generaties asbestvrij te maken. Het voorstel van de Commissie tot wijziging van de richtlijn 'asbest op het werk' zal door het Europees Parlement en de lidstaten worden besproken. De Commissie pleit voor een snelle goedkeuring van het voorstel. Zodra de richtlijn is goedgekeurd, hebben de lidstaten twee jaar tijd om de richtlijn in nationaal recht om te zetten.


Bron: Europese Commisie
Home
Cookies zijn essentieel voor een goede werking van deveiligheidskundige.nl. Door op oké te klikken geeft u toestemming voor het gebruik van cookies op deze website.