Minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid gaat voldoen aan de wens van het CNV om de handhavingstoetsen die de ISZW maakt. openbaar te maken. Althans wat daarin staat over de capaciteit die de ISZW voor zijn werk nodig acht. Dat schreef hij op 30 november aan de Tweede Kamer. CNV-voorzitter Maurice Limmen had op 2 november aangekondigd een beroep te doen op de Wet Openbaarheid van bestuur (WOB).
De volledige handhavingstoetsen wil Asscher niet openbaar maken, omdat zijn ambtgenoot Blok (Wonen en Rijksdienst) vindt dat openbaarmaking van dat soort toetsen kwaadwillenden wijzer kan maken dan ze zijn. Asscher is het daarmee eens.
Politiek thema
De afgelopen tijd is het ongenoegen over de beperkte ISZW-capaciteit (en de nadruk op 'zelfregulering' die daarmee samenhangt) weer een politiek thema geworden. De vakbeweging klaagt al jaren over structurele onderbezetting van de ISZW, als gevolg van jarenlang bezuinigen. In de aanloop naar de behandeling in de Tweede Kamer van de SZW-begroting werd op 2 november een motie aangenomen die Asscher oproept hier een onderzoek naar in te stellen. Op dezelfde dag kondigde Limmen zijn WOB-verzoek aan.
Snel onderzoek
Asscher reageerde snel. Hij vond ABDTopConsult bereid om op korte termijn een onderzoeksrapport uit te brengen. Het heet 'Werken met effect' en heeft als conclusie dat er geen eenduidig en kwantitatief antwoord mogelijk is op de vraag hoeveel capaciteit er nodig is. Enerzijds omdat de benodigde informatie er niet is, en anderzijds omdat een politiek vastgestelde norm ontbreekt. De onderzoekers vinden dat daarvoor een 'control framework' ontwikkeld moet worden. Asscher heeft daarvoor meteen een eerste opzet besteld. Hij hoopt die in maart te kunnen presenteren. Dat heeft volgens hem meer zin dan het "ad hoc vergroten" van het aantal ISZW-inspecteurs.
Wel liet hij al weten dat hij beseft dat de kost voor de baat uitgaat. Het control framework dient daarvan "rekenschap te geven", zoals hij schrijft. Ook zal daarin rekening gehouden moeten worden met de komst van de nieuwe Arbowet, per 1 juli.
Asscher vermeldt verder dat er de afgelopen tijd 36 fte's extra zijn ingezet voor het thema waarmee hij tegenwoordig het meest aan de weg timmert, de bestrijding van schijnconstructies op de arbeidsmarkt. Hij wil bekijken of die tijdelijke uitbreiding structureel gemaakt kan worden. Daar komt hij in de Voorjaarsnota op terug.
Meer ongevallen
Asscher is zich ervan bewust dat het aantal arbeidsongevallen de laatste tijd weer toeneemt. Het komende jaar zal dat niet anders zijn, verwacht hij. Bovendien nam het aantal bedrijven en werknemers toe, en is er sprake van 'juridisering' van het veiligheidstoezicht. Dat zijn allemaal factoren die in de richting van uitbreiding wijzen. Volgens Limmen heeft de minister al erkend dat de ISZW eigenlijk 160 extra inspecteurs extra nodig heeft. De CNV-voorzitter vindt dat echter lang niet genoeg. “De kortingen op de Inspectie SZW zijn al van jaren geleden. Ga je niet verder terug dan naar kabinet Rutte-1, dan zijn er al minimaal 320 extra mensen nodig.”
Jaarplan
De ISZW zelf sloot meteen op het door Asscher bestelde onderzoek aan. De Tweede Kamerleden ontvingen een Jaarplan 2017, waarin staat dat de dienst de maatschappelijke effecten van zijn werk zichtbaarder wil gaan maken. Volgens inspecteur-generaal Marc Kuipers zeggen aantallen inspecties en boetes niet genoeg over de vraag welk doel daarmee is bereikt. Bovendien: de ene inspectie duurt uren en de andere weken. “Daarom gaan we per programma de beoogde effecten en resultaten benoemen.”
Het risicogestuurd toezicht ('vissen waar vis zit') blijft gehandhaafd. Komend jaar zal er nog meer dan nu werk worden gemaakt van het koppelen van gegevens uit verschillende onderzoeken. Een ander thema wordt veiligheidscultuur. Kuipers zegt dat de dienst zich niet wil beperken tot toezicht op de naleving van "eisen op papier", maar ook alert wil zijn op factoren die onveilig gedrag in stand houden.
Lees ook onze eerdere berichtgeving over dit onderwerp.