(Chemie, explosietheorie:)
Type explosie waarbij het reactiefront zich sneller dan het geluid door het explosief beweegt. De reactie volgt de drukverhoging van de schokgolf. Die kan, afhankelijk van de stof en de mate van samenpersing tot vele kilometers per seconde bedragen.
Detonatie is een vorm van heterogeen exploderen, wat wil zeggen dat er een reactiefront is dat zich door het materiaal beweegt. Als dat reactiefront trager dan het geluid beweegt (in lucht is de geluidssnelheid ongeveer 340 m/s) dan heet het een deflagratie.
Militaire explosieven zoals die in de brisantgranaat en het materiaal in een slaghoedje zijn detonerend, buskruit en een 'gewone' gasexplosie niet, daar wordt de reactie door warmteoverdracht voortgedreven.
(Motortechniek:)
Het verschijnsel dat de verbranding van een gas-luchtmengsel in een verbrandingsmotor zich niet vanuit de bougievonk uitbreidt, maar onder invloed van druk en temperatuur spontaan plaatsvindt. Detoneren van verbrandingsmotoren wordt ook 'pingelen' genoemd vanwege het karakteristieke tikkende geluid, alsof er metalen kogeltjes in de verbrandingsruimte stuiteren.
Detoneren wordt in de hand gewerkt door hoge compressieverhoudingen, hoge temperatuur, koolafzetting en weinig klopvaste benzine (laag zgn. octaangetal). Het is slecht voor de motor en het kan leiden tot 'doordieselen' na afzetten van het contact, soms zelfs tegen de normale draairichting in.
