Natascha Russchen en haar kleine MKB

Wat klein is en hulp behoeft mag rekenen op Natascha’s liefde en toewijding. Liever de dingen zelf doen, van binnenuit en van onderaf, dan gestuurd worden door een overheid die het kleine belang meent te dienen met starre stimuleringsprogramma’s en teveel regulering en handhaving. Wat klein is moet je klein houden, zegt Natascha. Dus herstelt Natascha de veilige orde, stelt ze duidelijke doelen bij iets te rommelig georganiseerde bedrijven en helpt ze graag mensen met ‘afstand tot de arbeidsmarkt’ veilig op pad. Met een dikke twintig jaar ervaring in facilitair management brengt ze als nieuwe MVK haar tweede zelf met zich mee. Dat is gelukkig een uiterst nuchtere zelf, want in haar werkomgeving (Groningen, Drenthe en Friesland) is men wars van bellenblazers. Ten slotte komt Natascha met een spontane maar krachtige oproep aan haar collega-MVK’ers.

Biografie
Natascha Russchen (1971) begon in 1998 bij de Nederlandse Spoorwegen, rayon Noord, standplaats Groningen, als administratief medewerker en groeide intern vlot door in het logistieke management: ze werd eerst Hoofd magazijn, toen Contractmanager reiniging, Coördinator reiniging, ze was kort betrokken bij de landelijke afvalstromen bij de NS en was lid van een ‘Lean Team’, dat onder andere verspilling opspoorde. Mede door corona staat dat voor haar op een laag pitje. In al haar werk draaide het altijd om het zo veilig en efficiënt mogelijk inrichten van de werkvloer. De strategische functie die ze na dik twee decennia spoorcultuur was gaan bekleden had de afstand tot die werkvoer groter gemaakt dan ze zou willen, dus  gooide ze de wissel om. Ze ging de opleiding MVK volgen, in eigen tijd en op eigen kosten. Vorig jaar slaagde ze. Hoewel ze nog deels in dienst is van NS, is haar blik nu gericht op het kleine MKB, dat haar hulp goed kan gebruiken. Want ruim de helft heeft nog geen RI&E en ook VCA biedt nog lang niet de veilige werkvloer die Natascha graag ziet. Na het behalen van haar diploma MVK (Kader) volgt ze nu een hbo-opleiding didactiek. Ze werkt inmiddels vol enthousiasme als zelfstandig MVK en woont met haar dochter en partner in Haren.


Als we (op goed geluk en geheel onaangekondigd) bellen naar het 06-nummer van MVK Natascha Russchen van NRdoet zit ze net met haar neus in onze VCA Special. Eigenlijk moet er vanmiddag ook nog een RI&E voor een koeriersbedrijf op papier, maar ze maakt direct tijd. ‘Dat is het mooie van het zelfstandig ondernemerschap; dat je zelf bepaalt of je ergens de tijd voor neemt of niet.’ De RI&E schuift nu een klein stukje de avond in ten gunste van een Stokpaard-interview.

Natascha is zich aan het verdiepen in de eisen die gesteld worden aan docenten VCA (formeel geen enkele, zo wordt duidelijk) en in manieren om zich positief te onderscheiden. Haar voorlopige conclusie, na het doorlezen van de artikelen én het bellen van betrokkenen: het ‘certificeren’ van eenpitters is nog zeer ongebruikelijk, zo niet onmogelijk. De examens van hun VCA-cursisten staan wel onder toezicht en daarmee is het niveau geborgd. Om je als docent te onderscheiden kun je maar het beste goed werk leveren en zorgen voor tevreden klanten. Natascha: ‘Als je ook VCA doceert aan beroepschauffeurs met “code 95-verplichtingen”, dan moet je dat via een door het CBR erkend opleidingsinstituut doen, anders tellen de scholingsuren niet mee voor het chauffeursdiploma. Het CBR stelt namelijk wél strenge eisen aan de cursussen. Daarbij moet de docent minstens VCA-VOL hebben en dat heb ik ruim op orde. En ik heb ervaring als docent bij de branchevereniging van de reinigingssector. Daar heb ik geleerd hoe je eenzelfde inhoud voor verschillende groepen in voor hen passende taal overbrengt.’

Je bent niet de enige die zich als docent VCA aanbiedt en we zitten ook nog in een tijd dat klassikaal opleiden maar beperkt kan. De prioriteiten liggen elders.
ProostNatascha: ‘Daarom wil ik me onderscheiden. Niet zo’n “cowboy in de markt” zijn waar jullie het in de VCA Special over hebben. En als mezelf laten certificeren geen reële optie is dan moet ik het hebben van mijn didactische kwaliteiten, mijn ervaring in het opleiden van mensen op de werkvloer of die met afstand tot de arbeidsmarkt of hoe je het ook wilt noemen. Ik kom op werkvloeren van bedrijven mét VCA waar desondanks van alles niet in orde is. Waar het gewoon om het papiertje ging. En soms is het bij het bedrijf zelf en het eigen personeel wel goed geregeld, maar niet bij de uitzendkrachten die via een bureau of een payroller binnenkomen. Terwijl ze wel gewoon in de industrie of op bouwplaatsen rondlopen op de werkvloer. Ik heb als extern leidinggevende eens bijna klem gestaan met mijn auto half onder het contragewicht van een graafmachine, en daar had ik hem echt niet zelf onder geparkeerd. Men moest even een vrachtwagen laden, uiteraard met haast, dus even stoppen om mij veilig mijn auto weg te laten halen zat er niet in. Externe uitzendkrachten durven er dan al helemáál niets van te zeggen. Vaak zijn ze niet eens op de hoogte van de veiligheidsafspraken.’

Je klinkt bijna beledigd. Alsof je onrecht wordt aangedaan.
Natascha: ‘Hier kan ik ook boos om worden. Zo ga je niet om met je zorgplicht voor derden. Het toont aan dat men niet betrokken is bij de veiligheid op de werkvloer, of zich gewoon niet bewust van de risico’s. Daar kan ik niet tegen. Net als een Plan van Aanpak dat ik overdraag en waar de preventiemedewerker punten die op rood staan vrolijk groen kleurt en afvinkt, in opdracht van de baas. Daar kan ik slecht tegen. Of als een docent VCA zijn cursisten er vooral op wijst welke vragen in elk examen terugkomen; dat vind ik ook jammer. Concentreer je op de inhoud. Bij VCA staan de examens onder toezicht, maar ik heb alternatieve examens “veilig werken” meegemaakt waar gewoon collectief werd voorgezegd welk antwoord juist was. Vreselijk. Doe mij dus maar gewoon een klein groepje timmerlieden, vooral niet te grootschalig, of een stel stagiaires van een leerbedrijf waar ik zelf mee aan de slag kan. Die krijg ik écht wel gemotiveerd.’

Waarom die gerichtheid op dat ‘kleine’? Daar zit niet het grote geld.
Natascha: ‘Ik ben allergisch voor grote organisaties met omslachtige procedures. Waar het vervangen van een tl-buis over vier schijven moet en de technische dienst dus vooral met administratie bezig is. In dat schildersbedrijf van een paar man of dat groepje timmerlieden die voor zichzelf zijn begonnen zijn de mensen zélf aan het werk. Iedereen kent elkaar en er is geen “afdeling” die zich bezig kan houden met een RI&E, waarmee het de wassen neus wordt die niemand wil. Ik kan in dat kleine MKB heel vlot een zinvolle en volledige RI&E maken en dat hoeft echt niet de wereld te kosten. Ik gebruik een eigen modelaanpak en leer telkens bij, waardoor mijn vragenpoule groeit en het steeds efficiënter gaat. En de eerste klant in een bepaalde sector gaat niet al mijn studietijd in de branchecatalogus of de model-RIE vergoeden; dat verdien ik later wel een keer terug. Ik heb het aangedurfd om gewoon mijn tarieven op LinkedIn te publiceren. Nou; dát heb ik geweten.’

Wat gebeurde er dan?
Natascha: ‘Bij SZW was iemand die een post met een prijs, positief onder de aandacht bracht. Heel goed, ik blij; deel het maar, kom maar op met de klandizie. Maar het duurde niet lang of er reageerden “collega’s” met opmerkingen als “dat is broodroof”, “kan niet” en “incompetent!”. Wat ik blijkbaar te weinig had benadrukt was dat mijn aanbiedingen echt van toepassing waren op het KLEINE MKB. Het is jammer als die – voor mij en mijn doelgroep – reële prijzen pijn doen bij andere aanbieders. Nu leg ik dus heel erg de nadruk op KLEIN en mijn standaardtarieven staan niet meer op LinkedIn (maak nog wel op haar site NRdoet.nl, red.). Ik vrees de concurrentie niet en sta achter mijn werk.’

Hoe krijg je de kleine ondernemer aan de RI&E?
Natascha: ‘Meestal kom ik in contact via netwerkbijeenkomsten. De een overtuig ik door te vertellen over de nare ongevallen en forse boetes voor het niet hebben van een RIE, de ander raakt gemotiveerd door een verhaal over hoe gemakkelijk ik het voor ze maak. Wat ik goed kan is structureren, werken met formats en zorgen voor simpele instructies. Ik probeer dingen terug te brengen naar één A4’tje. Dat is waarom ik ook geen VCA-certificeringstrajecten begeleid. Dat duurt me te lang. Maar inderdaad, er is een drempel bij de RI&E. Er zijn nog steeds bedrijven die ervan overtuigd zijn dat ze geen RI&E hoeven te hebben omdat ze uitsluitend met uitzendkrachten werken. En van de uitzendorganisatie horen ze het ook niet. Maar ja; ze doen dan ook geen zaken met grote ketens als Randstad of Tempo Team. Die zijn vaak te duur…’

Je netwerkt dus flink?
Natascha: ‘Ja, dat doe ik vooral bij de BNI (zakelijke netwerkorganisatie, red.) en dat kan ik iedereen die aan het werk wil blijven aanraden. Ook online contacten zijn waardevol. Ik volg verschillende mensen om kennis op te doen, zoals Arco Lamerée, Arbeidsinspecteur bij SZW. Hij post interessante dingen op LinkedIn. Eind vorig jaar een ongeval met een hoogwerker, hier op het Zernikeplein (Groningen-stad, red.). Maar over de uiteindelijke oorzaak las ik alleen wilde speculaties van anderen. Het antwoord dat ik bij navraag kreeg: “deze gegevens worden alleen gedeeld met betrokkenen”. Potverdrie; zo heb ik er nóg weinig aan. Ik zou het heel leerzaam vinden als ook de achtergronden mogen worden gedeeld.’

SZW bestormt actief de digitale media: alle werknemers hebben een LinkedIn-account, ze houden arbeidsveiligheid.net in de lucht en zijn veel opener dan vroeger. Wat vind je daarvan?
Veilig Werken in Klein MKBNatascha: ‘SZW heeft een oproep gedaan om ideeën in te dienen om het kleine MKB aan de veilige en gezonde werkplek te krijgen (zie https://intergov.startupinresidence.com/nl/szw/veilig-werken-klein-mkb/brief). Ik snap de noodzaak. En ik vind óók dat het MKB geholpen moet worden. Maar het moet niet de overheid zijn die ze dwingt. Waar ik bang voor ben is dat als SZW goede ideeën gaat verzamelen dat het daarna weer een topzwaar en doorgeschoten programma wordt. Dat weerhoudt me ervan om mee te doen. Wat vind jíj ervan?’

Eh, meestal stel ik de vragen. Maar een overheid die drempels wil verlagen en ons vraagt om mee te denken zou niet tegelijk boetes moeten verhogen. Je bent partner óf handhaver en als je het allebei bent creëer je gewetensconflicten in je eigen gelederen. De overheid maakt alles ingewikkeld, waarschijnlijk omdat we dat met z’n allen eerlijker vinden. Ook al lopen we er aardig in vast.
Natascha: ‘Je moet het klein houden. En dat botst met overheidsregie. Ze maken het weer te groot. De beweegredenen zijn goed en het is mooi om startups te helpen maar ik schoot in een kramp toen het woord “overheidsaanbesteding”, langskwam. Ik heb gereageerd op de LinkedIn-post maar tot nog toe blijft het stil. Tot 2 maart kunnen ideeën worden ingediend, misschien bedenk ik nog iets wat écht kan bijdragen aan de veiligheid bij die ontzettend drukke ondernemer…’

Wat zie jij voor je?
Natascha: ‘Waar ik sowieso voor wil pleiten is dat wij als middelbaar veiligheidskundigen allemaal in ons eigen, of nog te vormen, netwerk kleine bedrijven gaan doordringen van het nut van een RI&E en van een veilige werkvloer. In gewone-mensentaal. En praktisch gaan ondersteunen, want het wordt niet vanzelf opgepakt. Dat heeft alles te maken met tijd, kennis en triggers. Die ondernemer denkt dat het úren kost. Wat ook waar is, maar het levert hem ook wat op, ook al ziet hij dat meestal niet van tevoren. Van mij mag de HVK’er op afstand wetenschap bedrijven terwijl wij MVK’ers gewoon overal waar we komen laten zíen hoe eenvoudig je de dingen veilig kunt organiseren. We zijn met een heleboel en ook MVK’ers in loondienst komen bij hun garage, ze doen boodschappen en ze hebben ondernemers in de familie. Als je aan je broer die glaszetter is of aan je garagehouder uitlegt wat een RI&E is en wat je eraan hebt dan draag je meer bij aan de veiligheid dan je denkt. En geef het vooral handen en voeten, want daar slaagt de overheid te weinig in.’

Dat is zendingswerk.
Natascha: ‘Inderdaad. Het geloof begint bij jezelf. Succes!’
Home
Cookies zijn essentieel voor een goede werking van deveiligheidskundige.nl. Door op oké te klikken geeft u toestemming voor het gebruik van cookies op deze website.