(Elektriciteitsleer, natuurkunde)
Oscillograaf. Kortweg 'scope' of 'os'.
Meetinstrument waarmee elektrische spanningsvariaties als functie van de tijd kunnen worden weergegeven. Universeel gereedschap dat allerlei snelle periodieke verschijnselen als een soort grafiek in beeld kan brengen, met de tijd op de x-as.
De analoge oscilloscoop werkt met een glazen kathodestraalbuis die een lichtvlek op een fosforescerend scherm toont. De kathodestraal in de vacuümbuis bestaat uit een bundel versnelde elektronen die, net als bij een oude tv met hun energie zorgen dat het fosforlaagje aan de binnenzijde oplicht. De bundel wordt in verticale richting afgebogen door een te meten periodieke grootheid (omgezet in een spanning op de afbuigplaten), terwijl de horizontale verplaatsing een gelijkmatige beweging van links naar rechts is, intern te genereren door een instelbare zaagtandspanning.
De analoge oscilloscoop werd enthousiast toegepast in de medische wetenschap, bijvoorbeeld om het hartritme van een patiënt te monitoren via op de borst aangebrachte elektroden (zoals elektrocardiografie dat met een schrijvende meter doet) en (gevoeliger) voor het monitoren van hersengolven.
De oscilloscoop wordt steeds vaker vervangen door een computer, die met wat I/O-extra's en programmatuur veelzijdiger en goedkoper is dan de oscilloscoop. Bovendien kunnen plaatjes en filmpjes worden opgeslagen; iets waarvoor vroeger een geheugen-oscilloscoop nodig was.