led, LED.
Light Emitting Diode
(elektronica)
Halfgeleidercomponent die volgens het elektroluminescentieprincipe elektrische energie omzet in licht. Het principe is al in 1907 ontdekt, maar werd pas in de jaren '60 populair, met name voor controlelampjes, zevensegmentsdisplays en voor transmissiedoeleinden, bijvoorbeeld in opto-couplers en om signalen via glasvezel te verzenden. Leds produceren in de halfgeleiderovergang slechts één kleur licht, bijvoorbeeld monochromatisch rood, groen of blauw. Ook golflengten buiten het zichtbare spectrum zijn mogelijk, afhankelijk van de gebruikte materialen.
Leds hebben een hoog rendement, maar waren vooral voor hogere lichtopbrengsten te duur voor ruimtelijke verlichting en bijvoorbeeld werklampen en koplampen van voertuigen. Rond de eeuwwisseling werden leds ook voor dat doel economisch inzetbaar. Het door 'witte' ledlampen uitgestraalde spectrum is lange tijd een probleem geweest. Wit licht werd gemaakt door bijvoorbeeld rode, groene en blauwe leds te combineren of door UV-leds te voorzien van een fluorescerende laag, die UV omzette in verschillende zichtbare golflengten, die samen de indruk 'wit' wekten. De kleurweergavekwaliteit (Ra) van betaalbare ledlampen is lang slecht tot zeer slecht geweest, wat de invoering van leds als verlichting in huis heeft vertraagd.
De halfgeleiders zelf behoeven een lage gelijkstroom voor een goede werking. Dat betekent dat ze niet (zoals een gloeilamp) rechtstreeks op een spanningsbron (het lichtnet of een voertuigaccu) kunnen worden aangesloten. Ze behoeven een schakeling (of tenminste een serieweerstand) om te zorgen voor een juiste (laag)spanning en stroom. Met name ledlampen voor gebruik op 230 volt wisselspanning zijn berucht vanwege de storende velden die door de ingebouwde voorschakelelektronica wordt geproduceerd. Goedkopere ledlampen kunnen radiocommunicatie fors verstoren.
Zie ook EMC.