Kleurweergavekwaliteit

(verlichtingstechniek)

Eigenschap van een lichtbron, ook wel kleurweergave-index Ra of CRI (Colour Rendering Index) genoemd. Geeft met een getal tussen 0 (geen kleurwaarneming mogelijk) en 100 (uitstekend, net zo goed als zonlicht) aan in welke mate kleurwaarneming mogelijk is bij gebruik van het betreffende licht.

Er is enige relatie met de 'kleur' van het betreffende licht, maar een lichtbron met een Ra van 100 hoeft niet 'wit' te zijn. Wel moeten alle zichtbare golflengten licht (enigszins gelijkmatig) aanwezig zijn. Bij temperatuurstralers zoals een gloeilamp is dat het geval. Toch is het licht van een gloeilamp gelig, omdat er meer rood (grote golflengte) aanwezig is dan blauw (kleine golflengte). Als specifieke kleuren geheel ontbreken of als een lichtbron slechts grote pieken in bepaalde golflengtegebieden produceert, kan de kleurweergavekwaliteit slecht zijn, zelfs als het licht 'wit' oogt.

De lichtnorm NEN-EN 12464 schrijft ook de kleurweergavekwaliteit van licht voor, afhankelijk van het toepassingsgebied. Gloeilampen (Ra 100) zijn op dat punt superieur, maar hebben een zeer laag rendement. Gasontladingslampen zoals de lagedruknatriumlamp, soms nog gebruikt op parkeerterreinen en in verkeersruimten of kapschuren en loodsen zijn monochromatisch geel (Ra is 0) waardoor blauwe of rode objecten als zwart worden waargenomen. Dat is verboden als bijvoorbeeld veiligheidskleuren als zodanig moeten worden herkend. Ook (oudere) led-verlichting en fluorescentielampen (TL) presteert vaak slecht. Dat valt vooral op bij het bekijken van kleurenfoto's en portretten van mensen, waar dan de huidskleur zeer onnatuurlijk oogt.

In bijvoorbeeld drukkerijen en spuitcabines zal een minimale R90 dienen te zijn. Op TL-buizen is (behalve de kleur) de Raangegeven. In kantoren 80, bij hogere eisen 90. In winkels, toonzalen en in werkruimten is de kleurweergavekwaliteit een vaak onderschatte eigenschap. Lichtbronnen met een goed Ra zijn duurder en ze hebben vaak een iets lager rendement (minder licht bij dezelfde energietoevoer).

Bij moderne leds is de Ra afhankelijk van het werkingsprincipe. Dat veel leds veel blauw licht produceren maakt dat ze bij lage verlichtingssterkten onnatuurlijk aanvoelen, maar dat zegt nog niets over de kleurweergavekwaliteit. Die wordt bepaald door de 'compleetheid' van het spectrum.
Home
Cookies zijn essentieel voor een goede werking van deveiligheidskundige.nl. Door op oké te klikken geeft u toestemming voor het gebruik van cookies op deze website.