(model, psychologie)
Laagdrempelige methode om problemen/denkexercities vanuit zes verschillende rollen te kunnen verkennen/uitvoeren, gesymboliseerd door gekleurde 'denkhoeden'. De denkhoeden zijn niet bedoeld om personen te karakteriseren, maar als hulpmiddel om (mee)denkende personen te dwingen een onderwerp met een bepaalde invalshoek te benaderen. Hoeden kunnen immers worden op- en afgezet en verwisseld.
De zes kleuren denkhoeden:
Wit: objectiviteit; cijfers, feiten en informatie
Rood: emotie; (onderbuik)gevoel, niet de nuchtere ratio
Geel: positiviteit: kansen, mogelijkheden
Groen: freewheeling: creativiteit, out-of-the-box, alternatieven
Zwart: negativiteit: onmogelijkheden, obstakels, zwakten en bedreigingen
Blauw: regie: koel, toezicht, metabenadering
De kleuren zijn niet toevallig zo gekozen; wit wordt met neutraliteit geassocieerd, rood met woede, zwart met somberheid, geel met de zon, groen met natuur en groei en blauw met koelte. Dat gevoel is niet of nauwelijks cultuurgebonden dus het model 'past' meestal prima.
De gekleurde denkhoeden lijken een simplistische en ludieke vinding, maar zijn als instrument zeer effectief gebleken, bijvoorbeeld in vergaderingen en brainstorms. Deelnemers hebben weliswaar een eigen natuurlijke voorkeur voor een 'kleur', maar kunnen tegelijk proberen met eenzelfde kleur denkhoed op over een probleem na te denken.
De bedenker van het model is Edward de Bono (1933), een Britse psycholoog en publicist die niet alleen de vader van de denkhoeden is, maar ook de uitvinder van lateraal denken.